تاریخچه شورا

تاریخچه شورا

قال على "ع": من التقبل وجوه الاراء عرف مواقع الخطاء "نهج البلاغه فیض الاسلام، حکمت 164"

'آن کس که آراء گوناگون را استقبال کند، موارد خطا و اشتباه را مى شناسد.

 

مشارکت یک مفهوم تاریخی است که ریشه در اداره امور عمومی و افکار مذهبی دارد. به عنوان مثال، مشارکت بر مبنای مشورت در اسلام تحت عنوان «شورا» مورد توجه قرار گرفته است. قرآن کریم به طور صریح مدیران را مکلف می کند در اموری که نیاز به تحقیق و تفحص دارند بر مبنای مشورت به تصمیم گیری بپردازند. مدیریت مشارکتی علیرغم قدمت تاریخی خود، بعد از انقلاب صنعتی به صورت علمی مورد بررسی قرار گرفت. نظام مدیریت مشارکتی یکی از نظام های مدیریتی پویاست که نقش مهمی در توسعه منابع انسانی سازمان ایفا می کند. نظام پذیرش و بررسی پیشنهادهای کارکنان بعنوان یک ابزار اجرایی مدیریت مشارکتی، نظام همکاری فکری و عملی کلیه اعضای یک سازمان با سطوح مختلف مدیریتی آن است. در این نظام کلیه افراد سازمان درباره روشهای حل مسائل و ارتقاء بهره وری فعالانه اندیشه کرده و حاصل آنرا در قالب طرحها و پیشنهادها به سازمان ارائه می کنند و بدین طریق، یک نظام همفکری و هم اندیشی برای رسیدن به اهداف سازمان بوجود می آید. این نظام که مبتنی بر اصل انسان مداری است، برای افکار و خلاقیت های کلیه اعضای سازمان ارزش قائل است و به عنوان یک نظام مطلوب و کارآمد مدیریتی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ عملی آزمونهای موفق خود را گذرانیده است. اولین قدم برای تشویق کارگران جهت ارائه پیشنهاد در راستای بهبود کار توسط آقای "آلفردکروپ" در کارخانه فولادسازی "کروپ آلمان" در سال 1867 میلادی برداشته شده است. سپس در سال 1880 میلادی اولین برنامه تشویق کارگران انگلیسی در مؤسسه کشتی‌سازی "ویلیام‌دنی و برادارن" به اجرا گذاشته شد. در اوایل قرن بیستم، سیستم ارائه اندیشه در آمریکا و در برخی از شرکت‌های صنعتی از جمله (ان ـ سی ـ آر) و کارخانه "بیل" و پاره‌ای دیگر از صنایع به کار گرفته شد. این سیستم بعد از جنگ جهانی دوم مانند بسیاری از سیستم‌ها و تکنیک‌های مدیریت در آمریکا به کار گرفته شد و هم‌اکنون در بیش از 90% شرکت‌های درجه اول آمریکا سیستم ارائه پیشنهادها اجرا می‌شود و همه‌ساله بهترین پیشنهاددهنده سال از دست رئیس‌جمهور آمریکا لوح یادبود و جوائزی دریافت می‌کنند.

پس از جنگ جهانی دوم نظام پیشنهادها توسط سازمان آموزش‌های صنعتی و نیروی هوائی آمریکا در ژاپن معرفی شد. به علاوه بازدید مدیران اجرائی ژاپن از آمریکا و مشاهده نتایج موفقیت حاصل از نظام پیشنهادها روند اجرائی آن را در صنایع ژاپن تسریع بخشید.

امروزه این نظام به عنوان نظام کایزن (بهبود مستمر) در صنایع ژاپن به حدی پیشرفت کرده است که سرانه پیشنهاد کارکنان به عوان یکی از پارامترهای ارزیابی میزان موفقیت شرکت‌ها محسوب می‌شود. هم اکنون در ژاپن حدود 92% مؤسسات ثبت شده در بورس سهام و اوراق بهادار توکیو از آن استفاده می‌کنند.

اجرای نظام پیشنهادها به صورتی فراگیر در ایران از سال 1366 در پی بازدید گروهی از کارشناسان سازمان گسترش نوسازی صنایع ایران از ژاپن با حمایت و پشتوانه وزارت صنایع سنگین آغاز شد. بدین ترتیب در نخستین ماه‌های سال 1367 قرار شد نظام پیشنهادها در چهار شرکت صنعتی و تولیدی از مجموعه صنایع سنگین کشور به مورد اجرا گذاشته شود. این چهار شرکت عبارتند از: شرکت رادیاتورسازی ایران ـ شرکت نورد و تولید قطعات فلزی ـ شرکت آکام فلز و شرکت سولیران.

بدون هیچ اغراق و مبالغه باید گفت اجرای طرح در این چهار شرکت بسیار موفق و حتی فراتر از تصور و پیش‌بینی کارشناسان بوده است. در حال حاضر بیش از یکصد شرکت خصوصی و دولتی در ایران دارای نظام پیشنهادها هستند.

در سال 1377، با توجه به آثار مثبت و سودمندی که این نظام در شمار قابل توجهی از شرکتها و سازمانهای داخلی و خارجی پدید آورده بود، دولت جمهوری اسلامی ایران نظر به اهمیت و ضرورت نقش مشارکت کارکنان در بالا بردن کارائی و اثربخشی دستگاه های دولتی و افزایش رضایت و توان کاری آنان، در نشست مورخ 28/5/1377 شورای عالی اداری چنین تصویب کرد که نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها در کلیه وزارتخانه ها، مؤسسات، شرکتها، بانکها و کلیه دستگاهها استقرار یابد.

براین اساس در اجرای سیاست دولت خدمتگزارمبتنی بر گسترش دامنه مشارکت کارکنان درجهت ارتقاء کارآیی و اثر بخشی عملکرد دستگاههای دولتی و به منظور اجرای مفاد بخشنامه های شماره 1/12/8487 مورخ 1377/6/7 و 13/430 ط مورخ 79/12/15 شورای عالی اداری و 1900/195940 مورخ 81/10/24 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ، وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی ضمن اعلام آمادگی برای تحقق اهداف مندرج در این بخشنامه موجبات برپایی شورایی با عنوان " شورای پذیرش وبررسی پیشنهادهای کارکنان " را فراهم آورده است لذا دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز دبیرخانه شورای پذیرش و بررسی پیشنهادات کارکنان را در 1390 با جدیت فعال  نموده و امیدوار است با جلب مشارکت کارکنان و بهره گیری از پتانسیل و توان فکری همه همکاران عزیز در جهت ارتقاء سطح کارآیی و اثر بخشی سیستم بهداشت و درمان دراستان مرکزی گامهای مثمر ثمری بردارد.

آخرین ویرایش۲۰ تیر ۱۳۹۷