بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

"سیاست‌های کلی جمعیت"
1 ــ ارتقای پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی
2 ــ رفع موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج و حمایت از زوج‌های جوان و توانمندسازی آنان در تأمین هزینه‌های زندگی و تربیت نسل صالح و کارآمد
3 ــ اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران به‌ویژه در دوره بارداری و شیردهی و پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان و تقویت نهادها و مؤسسات حمایتی ذی‌ربط
4 ــ تحکیم بنیان و پایداری خانواده با اصلاح و تکمیل آموزش‌های عمومی درباره اصالت کانون خانواده و فرزند پروری و با تأکید بر آموزش‌ مهارت‌های زندگی و ارتباطی و ارائه خدمات مشاوره‌ای بر مبنای فرهنگ و ارزش‌های اسلامی ــ ایرانی و توسعه و تقویت نظام تأمین اجتماعی، خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت‌های پزشکی در جهت سلامت باروری و فرزندآوری
5 ــ ترویج و نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی ــ ایرانی و مقابله با ابعاد نامطلوب سبک زندگی غربی
6 ــ ارتقای امید به زندگی، تأمین سلامت و تغذیه سالم جمعیت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، به‌ویژه اعتیاد، سوانح، آلودگی‌های زیست محیطی و بیماری‌ها
7 ــ فرهنگ‌سازی برای احترام و تکریم سالمندان و ایجاد شرایط لازم برای تأمین سلامت و نگهداری آنان در خانواده و پیش‌بینی سازوکار لازم برای بهره‌مندی از تجارب و توانمندی‌های سالمندان در عرصه‌های مناسب
8 ــ توانمندسازی جمعیت در سن کار با فرهنگ سازی و اصلاح، تقویت و سازگار کردن نظامات تربیتی و آموزش‌های عمومی، کارآفرینی، فنی ــ حرفه‌ای و تخصصی با نیازهای جامعه و استعدادها و علایق آنان در جهت ایجاد اشتغال مؤثر و مولّد
9 ــ بازتوزیع فضایی و جغرافیایی جمعیت، متناسب با ظرفیت زیستی با تأکید بر تأمین آب با هدف توزیع متعادل و کاهش فشار جمعیتی
10 ــ حفظ و جذب جمعیت در روستاها و مناطق مرزی و کم‌تراکم و ایجاد مراکز جدید جمعیتی به‌ویژه در جزایر و سواحل خلیج فارس و دریای عمان از طریق توسعه شبکه‌های زیربنایی، حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری و ایجاد فضای کسب و کار با درآمد کافی
11 ــ مدیریت مهاجرت به داخل و خارج هماهنگ با سیاست‌های کلی جمعیت با تدوین و اجرای سازوکارهای مناسب
12 ــ تشویق ایرانیان خارج از کشور برای حضور و سرمایه گذاری، و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و توانایی‌های آنان
13- تقویت مؤلفه‌های هویت‌بخش ملی (ایرانی، اسلامی، انقلابی) و ارتقای وفاق و همگرایی اجتماعی در پهنه سرزمینی به‌ویژه میان مرزنشینان و ایرانیان خارج از کشور
14 ــ رصد مستمر سیاست‌های جمعیتی در ابعاد کمّی و کیفی با ایجاد سازوکار مناسب و تدوین شاخص‌های بومی توسعه انسانی و انجام پژوهش‌های جمعیتی و توسعه انسانی

-----------
مقام معظم رهبری فرموده اند: "باید در تمام طرح ها خانواده مبنا و محور باشد"
خانواده نخستین نهاد اجتماعی است، ازدواج سالم و اهتمام به حفظ زندگی خانوادگی نشان از اهمیت ویژه نهاد خانواده دارد.پس از تشکیل خانواده های جدید ، باروری، تزاید نسل، جایگزینی و جوان ماندن ترکیب جمعیت، اولویتی ملی است که از زیر ساخت های مهم توسعه بوده ومورد توجه همه جوامع انسانی در طول تاریخ بشر بوده است، چرا که بقا و دوام هر جامعه به این موضوع مهم بستگی دارد. به پدیده باروری و زایش نسل در فرهنگ غنی و تمدن ایرانی اسلامی نیز توجه ویژه ای شده است.
 رونق اقتصادی در همه جوامع متاثر از جمعیت جوان و مولد است، کاهش سرمایه انسانی و همچنین جمعیت مولد در سال های نه چندان دور آتی، دنیا را با چالش های اجتماعی/ اقتصادی ناشی از سالمندی ترکیب جمعیتی مواجه خواهد کرد. این تحول بزرگ مستلزم توسعه قابل ملاحظه اقدامات حمایتی و تأمینی است. کشور ایران گذار باروری خود را مثل اکثر کشورهای در حال توسعه در نیمه دوم قرن بیستم تجربه کرده است. از سال 1364 به بعد میزان باروری روند کاهشی پیدا نموده، بر اساس پیش بینی ها در حدود سال های 1420 منجر به صفر شدن رشد جمعیت و پس از آن منفی شدن جمعیت خواهد شد. برای حفظ ترکیب جمعیتی جوان، نرخ باروری کلی باید به حداقل 2,1 حد جایگزینی افزایش یابد.ازدواج،تولد،فوت و مهاجرت از متغیرهای تعیین کننده ترکیب و تعداد جمعیت هر منطقه  هستند. 
 سلامت جسمی ، روحی - روانی و عاطفی خانواده با محوریت سلامت باروری و جنسی به ویژه با رعایت ارزش ها و کرامت \انسانی همچون احترام و مسئولیت پذیری در افراد و زوجین شکل می گیرد. سلامت جنسی و باروری محور اصلی رضایتمندی از زندگی مشترک، تداوم و پایداری ازدواج، پویایی و بالندگی جمعیت و خانواده است. چنانچه در بسیاری از کشورها ، سلامت باروری به عنوان یکی از محورهای کلیدی در سیاست گذاری های سلامت و رفاه آن جامعه بشمار می آید. 
عنایت به ازدواج، تحکیم خانواده، امنیت اجتماعی ، اقتصادی وخانوادگی از جمله مولفه های کلانی هستند که در سطح خرد بر تصمیمات باروری خانواده ها تاثیر می گذارد. اتخاذ سیاست جمعیت ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری در سال 1393 در خصوص ارتقاء نرخ باروری کل و حفظ جمعیت جوان، مسیر راهبردی روشنی را برای تصمیم گیران در حوزه قانونگذاری، اجرا و مدیریت آن فراهم نموده است. جمعیت جوان با مسایلی روبرو است که متأثر از عوامل فرهنگی اجتماعی و اقتصادی است.تغییرات در سبک زندگی  هم زمان با تاخیر در ازدواج جوانان وتاخیر در به دنیا امدن فرزند اول، فاصله گذاری زیاد بین تولد فرزندان اول و دوم ، باعث افزایش خانوارهای تک فرزند شده و مرگ های جوانان ناشی از حوادث ترافیکی،مرگ های میانسالی وافزایش طلاق به گسترش روز افزون تعداد خانوارهای تک والدی می انجامد. تشدید فقر و بیکاری نیزبه طیف وسیعی از آسیب های اجتماعی منجر می شود که اعتیاد، طلاق، سقط القایی، روابط خارج از خانواده ، بیماری های آمیزشی و ناباروری را در جامعه افزایش داده وعلاوه بر شاخص های اجتماعی  شاخص های باروری سالم را نیز تحت الشعاع قرار می دهد. طراحی و اجرای برنامه های تسهیل ازدواج، سیاست های دوستدار خانواده و فرزند آوری، ترویج فرزند آوری بهنگام ، همچنین تداوم پایداری خانواده وکاهش آسیب های اجتماعی و ، نقش کلیدی در تداوم چرخه باروری فرد و خانواده دارد.
 ترویج فرهنگ سنتی حمایت خانواده ها از همدیگر، شرایط مطلوب تری برای داشتن فرزندان بیشتر فراهم می نماید. حمایت از فرزندان در طول بزرگ شدن ، سیستم مراقبت از فرزندان، کمک هزینه نگهداری از آنان و سرمایه گذاری برای آموزش و پرورش، از جمله اقدامات مهم فزونی باروری است. 

برنامه های مراقبت از جمعیت کشور  مبتنی بر  سه اصل سیاستی ذیل  استوارمی باشد: 

 -اجرای دستور عمل های درون بخشی سلامت با تاکید بر ارتقای شاخص های برنامه در جهت ارتقا نرخ باروری کلی و  دستیابی به دیگر  اهداف سیاست های کلی جمعیت.  
-اشاعه فرهنگ فرزند آوری ، ترویج نقش مادری، نقش پدری، فرزند آوری بهنگام ، پیشگیری از ناباروری و همچنین تحکیم خانواده با همکاری رسانه و  نخبگان؛
-مطالبه گری، هدایت و رهبری برنامه بین بخشی مراقبت جمعیت و جلب همکاری برون بخش سلامت با تاکید بر شفاف سازی نقش دستگاه های همکار از طریق ارائه آیین نامه های اجرایی حمایت از خانواده ها و جوانان در راستای ارتقای نرخ باروری کلی

راهبردهای 15 گانه صیانت از جمعیت ابلاغی دفتر سلامت وزارت بهداشت  : 
توانمند سازی ذینفعان کلیدی و جمعیت هدف درراستای صیانت از جمعیت 
پیشگیری و مدیریت ناباروری 
ارتقای سلامت مادران 
ارتقای رشد و تکامل همه جانبه کودکان 
ارتقای نرخ باروری کلی در زنان و مردان متاهل
 پیشگیری و مدیریت سقط 
افزایش هدفمند نرخ باروری 
رصد دقیق آمایش جمعیت و نرخ باروری 
 توسعه همکاری های بین بخشی در زمینه صیانت از جمعیت 
 توسعه پژوهش هایی در راستای صیانت از جمعیت در راستای حفظ و ارتقای باروری 
توسعه فناوریها و محصولات خدمات دانش بنیان با درمان ناباروری و ابداعات در حوزه باروری 
تربیت و توانمند سازی نیروی انسانی در حوزه پیشگیری از ناباروری ، سلامت جنسی و مشاوره فرزند آوری 
 اصلاح قوانین و خط مشی های نظام سلامت در راستای صیانت از جمعیت 
پیگیری قوانین در راستای ارتقای نرخ باروری کلی 
تسهیل ازدواج در بین دانشجویان و نخبگان جوان 
 تسهیل ازدواج در بین کارکنان نظام سلامت و سایر کارمندان دولت