دکتر  مهدی قلیچ خانی   در گفت و گو با خبرنگار روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان محلات ضمن گرامیداشت روز جهانی بدون دخانیات گفت: طبق آمار بیش از ۲۰ درصد مردان و چهار درصد زنان بالای ۱۵ سال در کشور مصرف روزانه سیگار دارند و از نظر آماری حدود ۱۴ درصد کل افراد جامعه به صورت روزانه به استعمال دخانیات می پردازند.
 
به گفته وی درصورتی که مصرف تفننی سیگار و قلیان را نیز در نظر بگیریم حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد جامعه (زن و مرد) مصرف دخانیات دارند که در مقایسه با آمارهای جهانی از این نظر در جایگاه متوسطی قرار داریم  و این درحالی است که در کشورهای همسایه ما در منطقه خاورمیانه این میزان کمی بالاتر است.
 
دکتر قلیچ خانی خاطرنشان کرد: در کشورهای شمال اروپا، کانادا، تایلند، نیوزیلند و استرالیا میزان مصرف سیگار در سنین بالای  ۱۵ سال در زنان و مردان به شش تا نه درصد افراد جامعه رسیده است.
 
وی سن اولین تجربه مصرف سیگار را با سن متوسط شروع مصرف دخانیات متفاوت دانست و افزود: سنی که فرد شروع به استعمال سیگار روزانه می کند به عنوان سن شروع مصرف تلقی می شود که این سن در کشور ما بین ۱۳ تا ۱۵ سالگی است.
 
مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان محلات ضمن ابراز تاسف از کاهش سن شروع مصرف دخانیات در دو دهه اخیر در کشور گفت:  در دهه ۴۰، سن شروع مصرف سیگار در کشور ۳۰ سالگی، در دهه ۵۰ حدود ۲۵ سالگی و در دهه ۷۰ زیر ۱۸ سال بود اما امروز به ۱۳ تا ۱۵ سالگی رسیده است.
 
به گفته وی روند  کاهشی سن شروع مصرف دخانیات یک الگوی جهانی است و در بسیاری از کشورهای جهان نیز به واسطه آزادی های رفتاری نوجوانان و جوانان سن تجربه مصرف دخانیات پایین آمده است.
 
شیوع مصرف سیگار در زنان و مردان ایرانی
دکتر مهدی قلیچ خانی گفت: مصرف سیگار در زنان ایرانی حدود یک هشتم  کمتر از مردان است اما استعمال قلیان در هر دو جنس برابر است.
 
به گفته وی استعمال قلیان در زنان در دو دهه اخیر به عنوان یک تفریح و سرگرمی تفننی و رفتار دسته جمعی افزایش یافته است.
 
قلیان یک روش بهداشتی استعمال دخانیات نیست

وی با تاکید بر این که قلیان یک روش بهداشتی استعمال دخانیات نیست گفت: افراد تصور می‌کنند در قلیان به دلیل عبور دود از محفظه آب، اثرات سمی و مضر آن کاهش می‌یابد اما این یک باور غلط است. زیرا دود تنباکو مرطوب شده و شرایط برای جذب عمقی‌تر آن در ریه فراهم می‌شود.
 
دکتر قلیچ خانی افزود: همچنین تعداد پک‌هایی که به قلیان زده می شود چندین برابر یک وعده سیگار است و استعمال یک سر قلیان ممکن است ساعتها به طول بینجامد و اگر تمام یا خاموش شود نیز قابل تعویض است.
 
به گفته وی در هنگام استعمال قلیان فرد در مجاورت دودی معادل چندین پاکت سیگار قرار می گیرد و این باور که قلیان کاغذ  یا ماده کارخانه ای ندارد کاملا تصوری اشتباه است.
 
وی  تنباکوهای عطری را بی کیفیت برشمرد که در صنایع سیگارسازی استفاده نمی شوند و با یکسری ترکیبات رنگی و معطر آنها را آماده می‌کنند واغلب به میکروبهای مختلف آغشته هستند.
 
مدیر شبکه بهداشت و درمان  تاکید کرد: مصرف قلیان نه تنها یک روش بهداشتی مصرف دخانیات نیست بلکه مضرات آن بیشتر از استعمال سیگار است.
 
روشهای مختلف ترک دخانیات

وی شیوه های مختلفی را برای ترک سیگار عنوان کرد که دو روش شخصی و مداخله ای از آن جمله هستند.
 
به گفته وی در روش شخصی، فرد بدون استفاده از دارو و مشاوره تصمیم به ترک سیگار گرفته و با تلاش و همت استعمال دخانیات را به صورت تدریجی یا به یکباره کنار می‌گذارد.
 
دکتر قلیچ خانی خاطرنشان کرد: موفقیت در این روش بیشتر به انگیزه و دلایل شخصی فرد سیگاری بستگی دارد و روشی بسیار کارآمد است و به خوبی جواب می دهد.
 
به گفته وی روش مداخله ای در افرادی استفاده می‌شود که به شیوه شخصی نمی‌توانند سیگار را ترک کنند. در این روش فرد به کمک تیمی متشکل از پزشک و رفتاردرمانگر و با استفاده از داروهای نیکوتینی و یا غیرنیکوتینی فرایند ترک سیگار را طی می‌کند.
 
دکتر قلیچ خانی خاطرنشان کرد مراکز ترک دخانیات دانشگاهها برای این افراد می تواند موثر باشد و احتمال موفقیت در ترک را دو یا سه برابر افزایش می دهد.
 
روند بهبود ریه پس از ترک سیگار

مدیر شبکه بهداشت و درمان محلات با اشاره به این که پس از خاموش کردن آخرین سیگار، ریه شروع به پاکسازی و ترمیم می‌کند گفت: یک تا دو روز پس از ترک سیگار بوی بد بدن فرد که ناشی از استعمال دخانیات است به وسیله گردش خون تصفیه شده و از بین می‌رود.
 
وی افزود: حدود ۳۰ روز پس از ترک سیگار اثرات مضر آن در بدن کاهش می یابد، حجم ریه افزایش یافته، فشار تنفس بهبود می یابد، ظرفیت‌های تنفسی ریه نیز سه ماه بعد و در برخی موارد شش ماه بعد به اندازه ریه طبیعی می رسد.

 
به گفته وی احتمال بروز عوارض قلبی عروقی یک سال پس از ترک سیگار و احتمال بروز سرطانها سه تا پنج سال پس از ترک به اندازه یک فرد غیر سیگاری می رسد.
 
افراد سیگاری هر چه زودتر استعمال دخانیات را ترک کنند

دکترقلیچ خانی با تاکید بر این که افراد سیگاری هر چه سریعتر استعمال دخانیات را ترک کنند گفت: اگر فرد سیگاری در سالهای جوانی سیگار را ترک کند بدنش با قدرت بیشتری می تواند به ترمیم عوارض ناشی از استعمال دخانیات بپردازد و عوارض آن بسیار زود برطرف می شود.

وی با بیان اینکه اگر فرد سیگاری در سنین بالا و پس از ابتلا به بیماری های سخت سیگار را ترک کند، بهبود کامل عوارض ناشی از سیگار کمتر از سنین جوانی است، توصیه کرد افراد در سال‌های جوانی سیگار را ترک کنند.  

 
به گفته وی روشهای خوبی برای ترک استعمال دخانیات وجود دارد و افراد سیگاری می توانند با مراجعه به مراکز درمان دولتی از پزشکان آموزش‌دیده توصیه‌های لازم را دریافت کرده و با موفقیت این فرایند را طی کنند.
 
وی با تاکید بر ضرورت فرهنگ سازی در خانواده برای اجتناب از استعمال دخانیات گفت: کودکان از رفتار ما می آموزند نه از گفتار ما بنابراین والدین باید الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشند و با پرهیز از استعمال دخانیات و یا ترک آن  احتمال بروز این رفتار را در فرزند خود کاهش دهند.