به گزارش روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان شهرستان محلات ، دکتر مرضیه ولی تاکید کرد: سالمندی مترادف با ضعف، سستی و بیماری نیست و در صورت اجرای برنامه‌های پیشگیرانه، می توان با سطح سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی بالاتری وارد دوران سالمندی شد و از این مرحله از زندگی لذت برد.
 
  وی با اشاره به  برنامه بهبود شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی که در نظام سلامت در حال اجراست، یکی از اهداف مهم اجرای این برنامه را ترویج سبک زندگی سالم و پیشگیری سطح اول برشمرد.
 
متولی سلامت شهرستان محلات با اشاره به اهمیت رعایت توصیه‌های بهداشتی گفت: هیچ وقت برای تغییر شیوه زندگی دیر نیست. در برنامـه شیوه زندگی سالم به افراد روش‌هایی آموزش داده می‌شود که با رعایت آنها بتوانند در امور روزانه زندگی، وضعیت سلامت خود را حفظ کرده و ارتقا دهند.
 
توصیه های بهداشتی در دوران سالمندی

تغذیه سالم در دوران سالمندی:
مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان محلات با اشاره به ارایه آموزشهای لازم در خصوص شیوه زندگی سالم گفت: سالمندان یا مراقبان آنها با حضور در مراکز خدمات جامع سلامت می توانند از آموزش‌های کامل در حوزه های مختلف از جمله تغذیه‌ای استفاده کنند و در صورت نیاز با مراجعه به کارشناسـان تغذیه از مشاوره‌های تغذیه بهره‌مند شوند.
 
وی نیازهای غذایی را شامل انرژی، پروتئین، چربی، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آب عنوان کرد و گفت: با افزایش سن نیاز به انرژی کم می شود که این کاهش نیاز به انرژی به دلیل کاهش فعالیت فیزیکی و کوچک شدن بافت عضلانی است.
    
به گفته وی مقدار پروتئین بدن در دوران سالمندی کم می شود به همین دلیل باید در رژیم غذایی روزانه از پروتیین‌های گیاهی(غلات و حبوبات) و پروتیین حیوانی (گوشت‌های کم چربی، مرغ، ماهی) با کیفیت بالا استفاده شود.
 
وی با اشاره به نقش حیاتی چربی‌ها در بدن افزود: باید توجه داشته باشیم که مصرف زیاد چربی در رژیم غذایی به خصوص چربی‌های اشباع خطر بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان روده و پانکراس را افزایش می‌دهد. بنابراین توصیه می‌شود در رژیم غذایی روزانه از چربی غیر اشباع استفاده شود.
 
متولی سلامت شهرستان محلات خاطرنشان کرد: مصرف کمتر چربی‌های اشباع و نمک باعث کاهش فشارخون و کلسترول شده و خطر ابتلا به  بیماری‌های قلبی و عروقی را کمتر می کند. همچنین کاهش مصرف غذاهای سرخ شده می‌تواند باعث کاهش ابتلا به سرطان‌ها شود.
 
دکتر مرضیه ولی یادآور شد که با افزایش سن، امکان دریافت ناکافی ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن وجود دارد. بنابراین برای دریافت کافی مواد غذایی می توان از هرم غذایی  به عنوان یک راهنما استفاده کرد.
 
وی مصرف روزانه حداقل شش تا هشت لیوان مایعات، ترجیحا" آب ساده را توصیه کرد و گفت: در دوران سالمندی احساس تشنگی کاهش می‌یابد بنابراین باید قبل از ایجاد تشنگی آب نوشید. قراردادن یک بطری آب روی میز و یا کنار محل نشستن می‌تواند به سالمند مصرف آب را یادآوری کند.
 
مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان محلات به سالمندان توصیه کرد از نوشیدن چای و قهوه قبل از خواب و بعد از غذا خودداری کنند.
 
وی تاکید کرد که رژیم غذایی سالمندان مبتلا به بیماری باید زیر نظر کارشناسان تغذیه و با توجه به نیازهای فرد تعیین شود وتذکر داد که استـفاده از رژیـم غذایی دیگـران ممکن اسـت اثـرات نامطلوبی در برداشته باشد.
 
تمرینات بدنی مناسب در دوران سالمندی:
دکتر مرضیه ولی با اشاره به تاثیر تمرینات بدنی منظم و مستمر و مناسب در پیشگیری از بیماریها و کند کردن روند پیری گفت: تمرینات بدنی موجب افزایش حجم اکسیژن در ریه‌ها و قلب، استحکام عضلانی، تنظیم قندخون و فشارخون می‌شود و می‌تواند به کاهش توده چربی بدن کمک کند.
به گفته وی ورزش به کسب آرامش، کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس کمک می کند . وی چهار نوع تمرین بدنی را برای سالمندان مفید دانست که شامل تمرینات هوازی (استقامتی)، تمرینات کششی، تمرینات حفظ تعادل، تمرینات قدرتی هستند.
 
متولی سلامت شهرستان محلات تاکید کرد که سالمندان قبل، هنگام و پس از انجام تمرینات بدنی باید به نکات زیر توجه کنند.
- در صورتی که تاکنون ورزش نکرده اید برای شروع ورزش با پزشک مشورت کنند.
- با معده خالی و بلافاصله پس از خوردن غذا از انجام فعالیت بدنی خودداری کنند.
- از مناسب بودن لباس و کفش خود اطمینان حاصل کنند.
- در هنگام ورزش یک بطری آب همراه داشته باشند و در زمان ورزش هر ۲۰ دقیقه یک لیوان آب بنوشند.
- ورزش و تمرینات بدنی در هوای آلوده برای سلامتی مضر است.
- از انجام فعالیت بدنی در ساعات گرم شبانه روز در فصول گرم خودداری کرده و استفاده از کرم ضد آفتاب را فراموش نکنند.
- سعی کنند با دوستان و به صورت گروهی ورزش کنند.
- سالمندان مبتلا به فشارخون بالا، از حبس نفس در هنگام فعالیت بدنی خودداری کنند.
- درصورت احساس سرگیجه و سیاهی رفتن چشم‌ها، درد در قفسه سینه و تنگی نفس فعالیت بدنی را متوقف و با پزشک مشورت کنند.
- قبل از شروع ورزش بدن را گرم کرده و در پایان هم سرد کردن بدن را فراموش نکنند.
 
پیشگیری از پوکی استخوان و زمین خوردن
متخصص طب اورژانس محلات، پوکی استخوان را یک بیماری خاموش برشمرد که هیچ علامتی ندارد و به تدریج به وجود می‌آید.
به گفته وی معمولا افراد تا زمانی که بر اثر یک ضربه یا زمین خوردن دچار شکستگی استخوان در قسمت‌های مختلف بدن(استخوان لگن و ستون فقرات) شوند از بیماری خود اطلاعی ندارند.
 
اقدامات مناسب برای پیشگیری از پوکی استخوان :
وی از جمله اقداماتی که می‌تواند در پیشگیری از پوکی استخوان موثر باشد به موارد زیر اشاره کرد.
- تمرینات بدنی منظم مانند پیاده روی می‌تواند از ابتلا به پوکی استخوان پیشگیری کند.
- مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم به صورت روزانه مانند لبنیات کم چرب برای پیشگیری از پوکی استخوان توصیه می‌شود.
- ماهیانه یک عدد پرل مکمل ویتامین "د ۳" و روزانه یک عدد مکمل کلسیم برای جلوگیری از پوکی استخوان مصرف کنید.
- برای پیشگیری از زمین خوردن باید محل سکونت سالمندان از نظر ایمنی ارزیابی شود.
- کاهش اعتماد به نفس، از دست دادن استقلال شخصی، شکستگی استخوان و ... از عوارض زمین خوردن است.
 
سلامت روان در دوران سالمندی
دکتر مرضیه ولی بااشاره به اهمیت سلامت روان در دوران سالمندی خاطرنشان کرد که این افراد می‌توانند با حضور در مراکز خدمات جامع سلامت از آموزش‌ها و مشاوره‌های کارشناسان سلامت روان بهره مند شوند.
 
وی مهارت‌های زندگی را مجموعه‌ای از توانایی‌ها و مهارت‌هایی عنوان کرد که به افراد کمک می‌کند ارتباط خوب و سالمی با دیگران برقرار کرده ومشکلات زندگی خود را به شکل موثری حل کنند. همچنین فشارهای روانی و هیجان‌های ناخوشایندی مثل خشم، اضطراب و اندوه را مدیریت کرده و تصمیم‌های درستتری بگیرند.
 
متخصص طب اورژانس افزود: فشار روانی بر توانایی شناختی مانند تمرکز و تفکر منطقی اثر می‌گذارد و احتمال حل موثر مشکلاتی که موجب این فشار شده‌اند را کم می‌کند.
 
به گفته وی اضطراب با علایم جسمی شدید (مانند تپش قلب، افزایش فشارخون) و یا علائم روانی مانند نگرانی زیاد و تشویش، می‌تواند باعث افت عملکرد فردی و اجتماعی در فرد شود.
وی راهکارهای کنترل اضطراب را شامل اصلاح سبک زندگی، ورزش و تمرین‌های آرام سازی عنوان کرد.
 
دکتر مرضیه ولی تاکید کرد: سالمندان باید زمانی را برای تفریح و فعالیت‌های لذت‌بخش اختصاص دهند. زیرا درگیر شدن با فعالیت‌های سرگرم کننده مانند حل کردن جدول، بازی‌های رومیزی مانند شطرنج، گوش دادن به موسیقی و مطالعه کردن می‌تواند فشارهای روانی را کاهش دهد.
 
بهداشت خواب در دوران سالمندی
متخصص طب اورژانس محلات با اشاره به این که الگوی خواب در طول عمر تغییر می‌کند به سالمندان توصیه کرد:
- هر شب ساعت معینی بخوابند وصبح‌ها نیز درساعت معینی بیدار شوند.
-  از چرت زدن‌ در طول روز پرهیز کنند و حداکثر ۳۰ دقیقه خواب روزانه بین ساعت یک تا سه بعدازظهر برای رفع خستگی آنان کافی است.
-  دخانیات را ترک کرده و سعی کنند قبل از خواب از استعمال سیگار خودداری کنند.
-  از مصرف  چای و قهوه و سایر نوشیدنی‌های دارای کافئین قبل از خواب پرهیز کنند.
-  در صورت بی خوابی قبل از مصرف دارو حتما با پزشک مشورت کنند و خودسرانه دارو مصرف نکنند.
 
پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری
وی یکی از مشکلات دوران سالمندی رابی‌اختیاری ادراری عنوان کرد و برای پیشگیری از آن نکات زیر را توصیه کرد.
- سالمندان برای پیشگیری از بی اختیاری ادراری،  تمرین‌های تقویت عضلات کف لگن را به صورت روزانه انجام دهند.
- تمرین تقویت عضـلات کف لگـن به دو صورت زیر قابل انجام است.
 اول: در زمان دفع ادرار،  جریان ادرار خود را به صورت ارادی قطع و وصل کنند.
 دوم : ناحیه مقعد را به مدت ۵ ثانیه منقبض و سفت کنند بعد رها کنند. اما در طول انقباض نفس خود را حبس نکنند. این تمرین را در طول روز در حالت ایستاده، نشسته و یا خوابیده چندین بار انجام دهند.
- با افزایش سن تحمل نگهداشتن ادرار کم و نگهداشتن ادرار مشکل می‌شود بنابراین اگر نگرانی دارند بدون خجالت در این مورد با پزشک مشورت کنند.
-  احتمال عفونت ادراری و تشکیل سنگ با افزایش سن افزایش می یابد.
 
پیشگیری از یبوست
متخصص طب اورژانس، یبوست را از دیگر مشکلات این مرحله زندگی برشمرد و برای پیشگیری از این عارضه نکات زیر را به سالمندان توصیه کرد.
- برای پیشگیری از یبوست در طول روز فعالیت فیزیکی داشته باشند.
-   مواد غذایی حاوی فیبر مصرف کنند.
- مصرف داروهای مسهل بدون مجوز پزشک می‌تواند اثرات نامطلوبی داشته باشد. بنابراین بدون تجویز پزشک خودسرانه مصرف نکنند.
-  درصورتی که به تازگی مبتلا به یبوست شده،  یا اخیرا عادات مزاجی آنان تغییر کرده، یا دچار درد در هنگام اجابت مزاج شده و یا مدفوع خونی یا تیره دارند حتما با پزشک مشورت کنند.
 
دکتر مرضیه ولی در خاتمه سخنان خود  خاطرنشان کرد: سالمندان، افراد خانواده و مراقبان سالمندان می‌توانند با مراجعه به مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت به صورت حضوری آموزش‌های لازم  در زمینه شیوه زندگی سالم در دوران سالمندی را دریافت کنند.