هفته مبارزه با مواد مخدر
اعتیاد یک بیماری اجتماعی است که عوارض جسمی و روانی دارد و تا زمانی که به علل گرایش بیمار توجه نشود،درمان جسمی و روانی فقط برای مدتی نتیجه بخش خواهد بود و فرد معتاد دوباره گرفتار مواد اعتیادآور می گردد. اعتیاد به مواد مخدر یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی،اقتصادی و بهداشتی است که عوارض ناشی از آن تهدیدی جدی برای جامعه بشری محسوب شده و موجب رکود اجتماعی در زمینه های مختلف می گردد. همچنین ویرانگری های حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیاری از ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بطور جدی به مخاطره می اندازد.
علل روانشناختی ،خانوادگی و اجتماعی اعتیاد:
مشکلات روانی ،فقر و بیکاری ،نابسامانی خانوادگی و کشمکش بین والدین، دردسترس بودن مواد مخدر ،وجود فرد معتاد در خانواده،نداشتن مهارتهای زندگی،داشتن دوستان ناباب،نداشتن اعتماد به نفس،کنجکاوی و لذت جویی.
مضرات آسیب اعتیاد در جسم، روان و اجتماع:
برهم خوردن تعادل روانی،عدم توجه به اصول و مقررات جامعه، ضعف اراده، ازبین رفتن احساس مسئولیت،ایجاد احساسات خصومت زا،بیقراری، عصبیگری،اضطراب دائم و احساس بی کفایتی و تنهایی،اختلال خواب، بروز انواع بیماری ها و اختلالات روانی.
اختلال روانی بیش از همه چیز فرد را در برابر اعتیاد آسیب پذیر می سازد. علاوه بر این، اعتیاد خود نیز اختلال های موجود را تشدید می کند و این دایره معیوب ا دامه می یابد. شخص معتاد برای بدست آوردن ماده مخدر دست به اعمال خلاف قانون و اخلاق می زند و با آزاد شدن از قید وبندهای اخلاقی مرتکب جنایت نیز می شود. به طور کلی شخصیت های روان نژند (دچار سراسیمگی) و نیز روان پریش را می توان در برابر اعتیاد بسیار آسیب پذیر دانست. آلودگی و آسیب پذیر نمودن دندان ها، ملتهب ساختن مخاط دهان ،نقصان ترشحات غدد بزاقی،ضعف قوای جسمانی و کاهش شدید وزن بدن، عقیم نمودن مردان و نازائی زنان، تخفیف تمایلات جنسی،اخلال در کار دستگاه عصبی در صورت تداوم مصرف،تنبلی کبد، ابتلا به یرقان و اثرات ناگوار بر دستگاه گوارش ،ورم کلیه ها و اشکال در دفع ادرار توام با درد، التهاب مزمن تارهای صوتی ،احتمال ابتلا به بیماری های برونشیت مزمن،آسم،سل و تپش قلب، تنگی نفس ، خشکی پوست ،شکنندگی ناخن ها ، خطر ابتلا به ا نواع سرطان و سکته قلبی و ناشناخته ماندن بیماری های خطرناک به دلیل کاهش احساس درد.
نابسامانی خانوادگی ،محدود شدن روابط خانوادگی،عدم تربیت صحیح فرزندان،خشونت در خانواده،افت سطح فرهنگ اجتماعی و اقتصادی خانواده، گسترش طلاق و کاهش آمار ازدواج،هزینه بالای استعمال مواد مخدر،هزینه درمان و نگهداری معتادان،کاهش راندمان کار ،وقوع آتش سوزی های بزرگ، هزینه های مبارزه با ورود مواد مخدر به داخل کشور،هزینه قضاوت و دادگاه ها و تشکیل سمینارها از عوارض کلی اعتیاد می باشد.
مهارت زندگی یعنی به دست آوردن توانایی برای ایجاد یک زندگی روبه رشد و استفاده از ابزارها و آموزش های لازم برای بالا بردن سطح کیفی زندگی و در نهایت دستیابی به یک زندگی آرام و متعادل همراه با معنویت که در آن احساس خوشبختی کنیم .
برای دستیابی به این مهارتها می بایست نقاط ضعف و قوت و همچنین تواناییهای خود را بشناسیم و با توجه به جایگاهی که داریم بتوانیم آنها را مدیریت کنیم . به یاد داشته باشیم که هدف از دریافت آموزش در نهایت عمل کردن به آن و استفاده در زندگی روزمره است . شخصی که برای کسب مهارت ها زمان می گذارد باعث می شود برای خود و زندگی اش ارزش قائل شود و با حضورمرتب در کارگاه آموزشی درصدد دستیابی به کیفیت و تعادل در زندگی روزمره خود باشد.
در موضوع پیشگیری از اعتیاد و درمان آن نقش مسائل روانشناختی و به طور خاص نقش مهارتهای زندگی بسیار پررنگ و حایز اهمیت است . اعتیاد باعث افت عملکرد در حیطه های شغلی،اجتماعی و بین فردی می شود و به طور کلی سبک زندگی فرد را تغییر داده و همچنین شبکه دوستان و نوع نگرش ،قضاوت، برداشت و تفکر فرد را درگیر می کند.
نتایج پژوهش ها نشان می دهد روشهای تربیتی در گرایش نوجوانان به اعتیاد موثر است و به عبارتی در بهره گیری از شیوه های تربیتی بین والدین نوجوانان معتاد و غیرمعتاد تفاوت آماری معناداری وجود دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت روشهای تربیتی یکی از عوامل شکل گیری اعتیاد در نوجوانان محسوب می شود.
خودمراقبتی ،عملی است که در آن، هر فردی از دانش،مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می کند تا به صورت مستقل از سلامت خود مراقبت کند. منظور از به صورت مستقل،تصمیم گیری درباره خود و با اتکا به خود است. البته این تصمیم گیری می تواند شامل مشورت و کسب کمک تخصصی یا غیرتخصصی از دیگران چه متخصص و چه غیرمتخصص نیز باشد. اگرچه خودمراقبتی ،فعالیتی است که مردم برای تامین،حفظ و ارتقای سلامت خود انجام می دهند اما گاهی این مراقبت به فرزندان،خانواده ،دوستان ،همسایگان ،هم محلی ها و همشهریان آنها نیز گسترش می یابد و این مهارت می تواند نقش مهمی در پیشگیری از اعتیاد داشته باشد/مرضیه میراسدیکارشناس مسئول سلامت روان مرکز بهداشت شهرستان محلات
روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان شهرستان محلات