در کتب طب سنتی در خصوص شیر مادر چنین آمده است: منشاء اولیه شیر خون است و خون بعد از لحم غددی پستان به شیر تبدیل می شود. شیر مادر باعث تقویت اعضاء اصلی طفل و باعث فربهی و تنومندی اوست.

شیر دارای طبیعتی گرم و تر است که لازمه ی رشد و نمو شیرخوار است. در این دیدگاه شیر از سه جوهر مائی( آبی )، جبنی (پنیری) و (چربی) تشکیل شده است. بسته به اینکه هر یک از این اجزا به چه میزان در شیر یافت می شود، طبیعت آن در گرمی، سردی، تری و خشکی متفاوت می شود چرا که هر یک از این سه جزء مزاج مخصوص به خود را دارند.پس نقش غذا در تولید شیر بسیار مهم است، لذا داشتن رژیم غذایی متعادل که در برگیرنده تمامی مواد مغذی باشد می تواند به عملکرد بهتر سلول ها و تولید و ترشح شیر کمک کند.

 غذاهای مناسب و مواد گیاهی که سبب تحریک و تولید شیر مادر می شوند عبارتند از:

شیر، شیر برنج، فرنی، حریر بادام، شیر بادام، تخم مرغ، گوشت گوسفندی، گوشت پرندگان، مرغ یا جوجه مرغ، آبگوشت، عصاره گوشت، نخودآب، میگو، ماهی، موز، نارگیل، شیره انگور، انگور، انجیر، مویز، بادام، پسته، فندق، انواع سوپ و شوربا با گوشت بره یا پرندگان به همراه بلغور جو یا گندم یا برنج، عسل، فالوده سیب، شربت گلاب و عسل و زعفران، شله زرد. در میان داروهای گیاهی برخی گیاهان در افزایش شیر بسیار موثرند ولی حتما توجه داشته باشید که غالب این گیاهان مانند رازیانه،بابونه ، شنبلیله ،‌کنجد ، سیاه دانه ، می توانند خونریزی دوره نفاس را تشدید کنند لذا بهتر است از پایان هفته دوم پس از زایمان مورد استفاده قرار گیرند.

طب ایرانی مشخصات شیر خوب را چنین بیان می کند :

معتدل القوام باشد (برای تشخیص قوام شیر ، اندکی از شیر را روی ناخن ریخته ، اگر به آسانی جاری شود قوام رقیق ، اگر حرکت نکرد قوام غلیظ و اگر نزدیک به حرکت باشد ، قوام معتدل دارد )

معتدل المقدار باشد و نوزاد با خوردن شیر احساس سیری کند.

سفید رنگ و خوشبو باشد و طعم شیرین داشته باشد (گاهی سوء مزاج مادر طعم شیر را تغییر می دهد و آن را به سمت شوری و ترشی می برد )

کف زیادی نداشته باشد و وقتی دوشیده و داخل ظرف ریخته می شود ، متشابه الاجزاء باشد و اجزای شیر (آب ، چربی .. ) از یکدیگر جدا نشوند.

منابع: 

مبانی طب ایرانی