آشنایی با حوزه امور اجتماعی در دانشگاه :

معرفی :

سلامت از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی (WHO)برابر ماده 2 اساسنامه سازمان مصوب 1948 عبارت است از آسایش کامل جسمی ، روحی و روانی ، اجتماعی و معنوی و نه فقط نبودن بیماری و ناتوانی که در تعریف کامل تر و نوین فرد سالم به کسی می گویند که از نظر چهار بعد جسمی ، روحی و روانی ، اجتماعی و معنوی در سلامتی کامل به سر می برد.

ازطرفی همه می دانیم محور توسعه پایدار انسان سالم است و جوامع امروزی خواستار ایجاد بستر مناسب برای تولید و شتاب لازم در رسیدن به توسعه همه جانبه اند و برای رسیدن به توسعه همه جانبه و جامعه سالم با افرادی پویا و توانمند باید از مشارکت جدی و سازمان یافته مردم و همکاری بخشهای مختلف توسعه و رفاه اجتماعی کمک بگیریم و درحقیقت حوزه امور اجتماعی برای همه مردم و همه کشور می باشد و مشارکت مردم در سلامتی همگانی اولویت اساسی حوزه امور اجتماعی می باشد.

در سالهای پس از انقلاب شبکه های بهداشت و درمان بر پایه رویکرد "مراقبتهای اولیه سلامت (PHC) " طراحی و فعال گردید که در کشور ما (بر اساس اذعان سازمان بهداشت جهانی ) علیرغم اقدامات عالی در زمینه پیشگیری و مراقبت و درمان دو اصل بنیادین رویکرد PHC یعنی برخورداری از مشارکت مردم و تکوین همکاریهای بین بخشی هرگز در حد دیگر اجزای این رویکرد شکل نگرفته و ضمن عدم تکامل اثر بخش نگردید ولذا نیاز بود در کنار 3 وظیفه اصلی وزارت بهداشت یعنی آموزش علوم پزشکی ، خدمات سلامت و هدف گذاری دو وظیفه مهم دیگر یعنی تعامل بین بخشی و مشارکت مردم در برنامه های سلامت نیز به این وظایف اضافه گردد که بر اساس آن حوزه امور اجتماعی در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی شکل گرفت.

بیش از 75 درصد تعیین کننده های موثربر سلامت انسانها در شرایط محیط اجتماعی و اقتصادی آنها شکل می گیرد و کمتر از 25 درصد از سهم سلامتی مردم از طریق تامین خدمات بهداشتی و درمانی قابل جبران است که این مورد در سند جهانی اهداف توسعه پایدار که جمهوری اسلامی ایران نیز آن را امضا نموده به این مسئله اشاره شده است تعیین کننده های اجتماعی موثر برسلامت رویکرد یکپارچه ای برای رویارویی با معضلات سلامتی ، ارتقای سطح بهداشت عمومی و حرکت به سوی جامعه سالم تر است و در این رویکرد مشکلات بهداشتی ، بیماریهای جسمی و روانی از منظر اجتماعی نگریسته می شود ، بنابراین می توان با شناخت این تعیین کننده ها از آن ها در برنامه ریزی و سیاست گذاری های اجتماعی و سلامت استفاده کرد که این امر مهم در حوزه امور اجتماعی قابل انجام است.

اهداف و رسالت حوزه امور اجتماعی :

• نهادینه کردن رویکرد اجتماعی به مقوله سلامت و بیماری به خصوص بیماریهای غیر واگیر
• ارتقای شاخص های عدالت در سلامت
• ایجاد و تقویت مسئولیت پذیری و پاسخگویی اجتماعی در سلامت
• بسیج منابع ، تقویت و افزایش بهره برداری از فرصتها (فرصتهای موجود مالی ، سازمانی ، اجتماعی ، علمی ، هنری ، مذهبی و...)
• تقویت فرهنگ و رفتار مشارکت داوطلبانه از جمله خیرین سلامت و سازمان های مردم نهاد و همچنین افزایش مشارکت مردمی افراد ، گروههای جهادی ، کانون های محلی و سازمانها برای ارتقای سلامت جامعه
• تامین بالاترین سطح سلامت اجتماعی
• تسهیل تحقق آرمانهای توسعه پایدار مرتبط با سلامت و مولفه های اجتماعی سلامت
• ارتقاء جنبه‌های مسئولیت‌پذیری اجتماعی جامعه پزشکی و تعمیق باورهای ارزشی و انسان دوستانه و مدیریت راهبردی ظرفیت‌های اجتماعی 
• تقویت مشارکت اجتماعی با استفاده از شناسایی و جهت دهی ظرفیت امور خیریه‌ها، خیرین، و  اوقاف در حوزه بهداشت و درمان 
• ایجاد زمینه فرصت برابر در بین آحاد جامعه در دسترسی به خدمات آموزشی، بهداشتی و درمانی به ویژه در میان اقشار کم درآمد و آسیب پذیر 
• افزایش پژوهش‌های داده محور با رویکرد شناخت دقیق از جامعه تحت پوشش دانشگاه  
• افزایش پژوهش‌های کاربردی در زمینه مسائل و آسیب‌های اجتماعی در منطقه تحت پوشش دانشگاه با رویکرد مداخله‌ای و کاهش آسیب 
• تقویت تعامل و همکاری با نهادهای دولتی و غیر دولتی مرتبط با حوزه‌های اجتماعی و بهداشت و درمان و بهره‌گیری از ظرفیت مناسب آن‌ها
• تقویت عملکرد و کارایی افراد داوطلب و پررنگ کردن نقش آن‌ها در خدمات آموزشی، بهداشتی و درمانی از جنبه کمی و کیفی
• تقویت نقش و جایگاه سازمان‌های مردم نهاد،  خیریه‌ها و داوطلبان و افزایش مشارکت آن‌ها در ارائه خدمات آموزشی، بهداشتی و درمانی 

اهم وظایف حوزه امور اجتماعی:

• اجرای کامل نظام نامه استانی (مدیریت سلامت همه جانبه)
• سازماندهی ، توسعه و حمایت از موسسات خیریه سلامت مطابق دستور العمل و سیاستهای ابلاغی
• سازماندهی ، تقویت و حمایت از سازمانهای مردم نهاد و توانمند سازی آنها
• توجه ویژه به عوامل اجتماعی موثر برسلامت از طریق ایجاد مرکز تحقیقات و تقویت فعالیتهای تحقیق و توسعه در سطح دانشگاه و نظارت هدفمند بر مراکز SDH
• هماهنگی و اجرای اقدامات لازم برای تامین ، حفظ و ارتقای سلامت اجتماعی
• شناسایی ، هدایت و حمایت از ظرفیت های خیرین سلامت ، موسسات خیریه سلامت در بیمارستان ها و مراکز آموزشی درمانی ، امور خیریه و اوقاف استان در جهت توسعه و ارتقای نظام سلامت
• تعامل ، هماهنگی و همکاری با دستگاههای دولتی و نهاد های عمومی از طریق کارگروههای مرتبط در استان
• بهره گیری از ظرفیت‌های حوزه‌های علمیه و روحانیت معزز جهت تقویت ابعاد مختلف سلامت با تاکید بر بعد معنوی آن
• اتخاذ راهکارهای مناسب جهت هماهنگی با واحدهای درون دانشگاه به منظور اعمال مدیریت یکپارچه در فعالتهای اجتماعی
• برنامه ریزی برای ساماندهی، شناسایی و جذب منابع غیر دولتی و بهره گیری از حداکثر توان مردمی
• فرهنگ سازی در جهت تشویق و ترغیب آحاد مردم برای گسترش فعالیت‌های خیرین در حوزه سلامت (هبه، نذر، سلامت، فعالیت داوطلبانه، اهدای اختصاصی به بخش سلامت و...)
• تعامل، هماهنگی و همکاری با دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی از طریق شورای سلامت استان به منظور بهره گیری از تمامی ظرفیت‌ها در توسعه مشارکت‌های مردمی