بهداشت خانواده
جمعیت زنان کشور در سرشماری نفوس و مسکن سال 85، 34629420 نفر می باشد.
جمعیت زنان استان مرکزی در سال 89 طبق برآورد جمعیت شهری و زیج حیاتی 702690 نفر بوده است.
مهمترین علل مرگ و میر در زنان کشور بر اساس بررسی بار بیماریها پس از حوادث و بلایای غیر مترقبه طبیعی و حوادث ترافیکی، بیماریهای ایسکمیک قلب و بیماریهای عروقی مغز می باشد اگر ناتوانی ناشی از بیماریهای مزمن که عامل خطر مهم بیماریهای ایسکمیک محسوب می شوند مانند دیابت ، فشار خون و چاقی را نیز در همین گروه قرار دهیم بار آنها افزایش می یابد .
سرطانهای زنان بویژه سرطان پستان نیز به عنوان شایعترین سرطان زنان باعث خسارتهای فردی خانوادگی و اجتماعی فراوانی می شود. در میان سایر علل موربیدیته زنان ، مهمترین علل در همین بررسی به تر تیب اولویت شامل بیماریهای اعصاب و روان بخصوص افسردگی ، بیماریهای عضلانی اسکلتی بویژه کمردرد و آرتروز ، کم خونی و یائسگی خواهند بود که در گروههای سنی مختلف زنان رتبه آنها تغییر می کند . به عنوان مثال یائسگی و مشکلات ناشی از آن در گروه سنی 60-45 سال زنان رتبه دوم علل موربیدیته را به خود اختصاص می دهد و یا در گروه سنی دختران نوجوان آکنه بار بیشتری را همراه دارد.
با توجه به مسئولیت و نقش های متعدد فیریولوژیک خانوادگی و اجتماعی زنان باید خود مراقبتی زنان در همه زمینه ها به عنوان عامل مهم پیشگیری از بیماریها و مرگ و میر مادران و زنان موردتوجه قرار گیرد. تاثیرسلامت مادرروی سلامت تمام اعضای خانواده و شاخص سلامت جامعه کاملا مشخص می باشد.
سلامت زنان مطمئن ترین راه برای رسیدن به زندگی بهتر برای همگان است و توانمندسازی آنان جهت مشارکت در برنامه های بهداشتی پیش نیاز اصلی برای ارتقای بهداشت و نیل به اهداف سلامت جامعه می باشد.
ایمنی کودکان:
بر اساس آخرین آمار و اطلاعات جهانی ، وضعیت ایمنی کودکان در جوامع فعلی نگران کننده است ، بگونه ای که آسیب های غیر عمدی و خشونت از اصلی ترین علل مرگ و میرکودکان و نوجوانان بوده و در این میان آسیب های غیر عمدی عامل 90 درصد این مرگ ها می باشد.
آمار کشوری نیز با آمار جهانی همخوانی نزدیک دارد و عمده آسیب های غیر عمدی منجربه فوت ، سوانح و حوادث ترافیکی ، غرق شدگی ، سوختگی، سقوط و مسمومیت بوده است.
در این میان حوادث ترافیکی و تصادفات ازمهمترین علل مرگ کودکا ن در سال 1388 بوده و حتی در گروه های سنی زیر 5 سا ل مرگ نا شی از سوانح و حوادث به عنوان یکی از علل عمده مرگ گزارش شده است و صدما ت جبرا ن نا پذیری به جا معه وا رد کرده است.
آما ر استا نی نیز با آما ر کشوری نزدیکی زیا دی داشته است به گونه ای مهمترین علت مرگ کودکا ن در استا ن مرکزی به دلیل حوادث و سوانح اتفاق افتا ده است.
مهار آسیب های کودکا ن با یددر مرکز توجهات جهانی قرار بگیرد تا از مرگ و میر کودکان کا سته شود و کیفیت زندگی آنها بهبود یا بد.
بی توجهی به پیشگیری از آسیب های کودکا ن سرمایه گذاری های بزرگ به عمل آمده در واکسیناسیون ، تغذیه وسلامت مادر و کودک را بی اثر می سازد.
تاکید دوباره بر پرداختن به موضوع ایمنی کودکان به مناسبت روز جهانی کودک در سالهای اخیر نشاندهنده اهمیت موضوع در تامین سلامت این گروه سنی است.
سوانح و خشونت از قاتلین اصلی کودکان در سراسر جهان بشمار می رود و تصا دفا ت رانند گی شایعترین علت مرگ و میر و معلولیت ها در کودکان است که صدما ت جبران ناپذیری به جامعه وارد می کند.
بطور کلی نیمی از مرگهای دوران کودکی در اثر سوانح وحواث روی میدهد. از هر 6 کودک یک نفر در سال به علت حوادث در اورژانس بیمارستانها بستری می شوند.
حوادث کوچک وساده گاهی می توانند باعث مرگ دلخراش کودکان شوند و یا با پیامدهای آن یعنی درد و رنج و معلولیت همراه باشند.
همانطور که کودکان رشد میکنند و زندگی خود را در خارج از خانه گسترش میدهند با خطراتی مواجه میشوند.
کودکان زیر 5 سال آسیب پذیرترین گروه درحوادث خانگی میباشند و کودکان بالای 5 سال آسیب پذیرترین گروه در حوادث ترافیکی جاده ها هستند .
ایران کشوری است با جمعیت جوان، که نیمی از جمعیت آن را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهند.استانداردهای وسایل نقلیه ، عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی ، عدم استفاده از وسایل و تجهیزات ایمنی و........ میتواند منجر به صدمات شدیدی در کودکان گردد.
اگر چه کشور ایران طی سالهای اخیر گام های بلندی در جهت کاهش میزان مرگ و میر کودکان از طریق مراقبتهای بهداشتی در سطح کشور برداشته است ولی هنوز وضعیت سوانح و حوادث به ویژه حوادث ناشی از عبور و مرور بطور فزاینده ای به کودکان آسیب می رساند. در سال 1385 در کشور حدود 2700 کودک زیر 15 سال در اثر سوانح و حوادث رانندگی در ایران فوت کردند و تقریبا 95000کودک و نوجوان مصدوم شدند.
در استان مرکزی شایعترین علت مرگ و میر کودکان سوانح و حوادث بوده که نسبت به سالهای قبل روند صعودی داشته است و بیش از نیمی از مرگهای ناشی از سوانح وحوادث کودکان را حوادث ترافیکی به خود اختصاص داده است.
خفگی، سقوط از ارتفاع و غرق شدگی رتبه های بعدی مرگ ناشی از حوادث را به خود اختصاص داده است. میزان بالای سوانح در استان نه تنها قربانیان حوادث را تحت تاثیر قرار داده بلکه تبعات غیر مستقیمی را به دنبال داشته است.
به عنوان مثال می توان به فشارهای اقتصادی و اجتماعی اشاره نمود که بر خانواده ها تحمیل می شود و خانواده نا گزیر می شود از معلولین سوانح مراقبت کنند.
نظر به اهمیت پیشگیری از حوادث و سوانح که در حال حاضر شایعترین علت مرگ و میر کودکان می باشد و با توجه به اینکه هفته جهانی کودک می تواند بستر مناسبی برای ارتقای آگاهی خانواده ها و جامعه در جهت |پیشگیری از سوانح وحوادث خانگی و ترافیکی و........ باشد لازم است با اجرای برنامه های آموزشی و نظارت بر برنامه پیشگیری از سوانح وحوادث در کودکان موجبات حساس سازی و ارتقای آگاهی خانواده ها فراهم گردد.
جمعیت، سالخوردگی و سلامت:
بررسی های جمعیتی نشان می دهند که جمعیت جهان رو به سالمندی میرود، طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، بین سالهای 2000 تا 2050 جمعیت افراد 60 سال و بالاتر جهان دو برابر شده و از حدود 11 درصد به 22 درصد میرسد. در حال حاضر از هر 10 نفر یک نفر 60 سال و بالاتر سن دارند و پیش بینی می شود در اواسط قرن حاضر از هر 5 نفر یک نفر بالا ی 60 سال باشند. نکته مهم و قابل توجه آن است که طی 5 سال آینده برای اولین بار در دنیا، تعداد افراد 65 سال و بالاتر، از تعداد کودکان کمتر از 5 سال پیشی می گیرد. به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی موضوع سالمندی و زندگی سالم در دوران سالخوردگی را در اولویت شعارها و برنامه های روز جهانی بهداشت سال جاری به همه کشورها اعلام نموده اند.از طرفی پیش بینی های موجود حاکی از این است که جمعیت ایران علیرغم تمرکزی که در حال حاضر بر گروههای جوان دارد، به سرعت در مسیر انتقال به سالخوردگی جمعیت قرار گرفته است. در کشور ما بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1375 سالمندان بالای 60 سال حدود 6/6 درصد کل جمعیت را شامل می شدند که بر اساس بررسی های کشوری در سال 1385 این میزان به 3/7 درصد رسیده است و پیش بینی می شود تا سال 1429 به 9/24 درصد برسد. یعنی در کمتر از 40 سال دیگر در کشور ما از هر 4 نفر یک نفر سالمند خواهد بود. علت اصلی این امر کاهش سریع باروری و تا حدودی هم افزایش امید به زندگی در کشور می باشد. هرچه نسبت سالمندان در بین گروههای سنی بیشتر باشد منجر به تغییرات اجتماعی و اقتصادی خواهد شد و سبب تغییر در الگوی توزیع منابع می شود، به عنوان مثال همانطور که در اواخر دهه 1360 و دهه 1370 نیازهای خاص گروه سنی کودک و نوجوان وجه غالب را در برنامه ریزی کلان کشور داشته و در دهه 1380 نیز این جایگاه به نیازهای خاص جوانان اختصاص یافته است برنامه ریزی برای دو دهه آینده باید بر نیازهای خاص سالمندان و سالخوردگان متمرکز شود. حساسیت موضوع زمانی آشکار می شود که برنامه ها و زیرساختها و مداخله های لازم در خصوص سلامت سالمندان جامعه اعمال نشود. در این صورت امکان حضور سالمندان توانمند در جامعه کم رنگ شده و باید انتظار جاری شدن خیل عظیمی از سالمندان ناتوان را در جامعه داشته باشیم . در همین راستا اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی با تدوین و اجرای دو برنامه مراقبتهای ادغام یافته سلامت سالمندان به عنوان یک برنامه غربالگری با هدف کاهش بار بیماری های شایع در سالمندان جوان و کاهش میزان وابستگی و معلولیت های شایع دوره سالمندی در سالمندان پیر و همچنین برنامه ترویج بهبود شیوه زندگی به عنوان یک برنامه پیشگیری اولیه در راستای نیل به تغییرات رفتاری پیش بینی شده در اهداف آموزشی و رسدن به سا لمندی سالم و پویا بستر منا سبی برای خدمت رسانی به این گروه سنی را فراهم کرده است. امید است با اطلاع رسانی مناسب به همه افراد جامعه، اهداف مورد نظر این برنامه ها بخوبی تحقق پیدا کند
واحد بهداشت خانواده مرکز بهداشت شهرستان تفرش