سلامت زنان در دوره کرونا

زنان پیشگامان خود مراقبتی و حفاظت از خود و اعضای خانواده  در پیشگیری از کووید 19

سلامت شاخص پایه دردستیابی به توسعه پایدار است که با خود مراقبتی در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی حاصل می­شود .خودمراقبتی رفتاری است اکتسابی، آگاهانه و هدف دار که فرد از دانش، مهارت، و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می‌کند تا به‌طور مستقل از سلامت خود، فرزندان و خانواده مراقبت کند. ولی گاهی به دوستان، همسایگان، هم محلی‌ها و همشهریان نیز گسترش می‌یابد. خود مراقبتی، فعالیتی است که مردم برای حفظ سلامت وبرآوره کردن نیازهای جسمی، روانی و اجتمـاعی خود  انجام داده وبوسیله آن از بیماری ها یا حوادث پیشگیری  واز سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان، حفاظت می کنند. خودمراقبتی کم هزینه ترین و پرسود ترین اقدام برای ارتقاء سلامت است .

خودمراقبتی، دارای ویژگی های زیر است :

1. رفتاری است داوطلبانه
2. فعالیتی است آموخته شده
3. حق و مسئولیتی است همگانی برای حفظ سلامت خود، خانواده و نزدیکان
4. بخشی است از مراقبت‌های نوزادان، کودکان، نوجوانان و سالمندان و بزرگسالانی که قادر به خودمراقبتی نیستند،

امروزه نقش مـردم در مراقبت از سلامت خود و اعضای خانواده برای سالم زیستن، مدیریت ناخوشی های جزیـی، مـدیریت بیمـاری­هـای مزمن و حاد روز به روز در حال افزایش است به گونه­ای که طبق برآوردها 65 تا 85 درصـد تمـام مراقبـت هـا از نـوع خودمراقبتی است. حیطه­های خودمراقبتی شامل ارتقای سلامت، اصلاح سبک زندگی، پیـشگیری از بیمـاری، خـودارزیـابی، حفـظ سلامت، مشارکت در درمان و توان بخشی است. عمل خود مراقبتی باید متناسب با هر بیمار و شرایط فردی او صورت گیرد و برای همه یکسان نیست لذا آموزش های دقیقی در این زمینه باید ایجاد شود.

بیماری کووید-19 که اصطلاحا با نام کرونا در ایران شهرت یافته است یک عفونت ویروسی است که به بیماری همه­گیر تبدیل شده و شرایط بحرانی را در سراسر دنیا ایجاد کرده است.  40% ازمبتلایان دارای علایم خفیف ویا بدون علامت هستند واین امر اهمیت جلوگیری از انتقال بیماری از طریق خودمراقبتی را بیشتر نشان می دهد.  بنابراین تا زمانی که خطر انتقال­کاهش نیابد مراقبت از خود به عنوان اصلی ترین روش برای مقابله با بیماری در کشورهای در حال توسعه، به ویژه در میان جوامع کم درآمد و نابرابر اجتماعی مورد توجه سیستم بهداشتی کشور قرار گرفته است.

ازسوی دیگرخودمراقبتی را می توان به سه دسته  خودمراقبتی فردی، خودمراقبتی سازمانی و خودمراقبتی اجتماعی تقسیم کرد که لزوم واهمیت عمل به آن در شرایط کنونی مسئولیتی اجتماعی ، اخلاقی ومبتنی بر باورهای دینی است. این موضوع مصداق بارز بسیج جامعه درهمکاری با نظام سلامت در کنترل و پیشگیری این بیماری است . در شرایط کنونی زنان در نقش­مادر، همسروفرزند در کانون خانواده ودر نقش فعال اجتماعی درجامعه وبازار کار پیشگامان ونقش آفرینان جدی وهمیشگی خود مراقبتی و حفاظت از خود و اعضای خانواده  وجامعه  در پیشگیری از کووید 19می باشند.

اگرچه در بسیاری از خانواده‌ها، مردان نیز مسئولیت‌پذیر هستند و در مراقبت از اعضای خانواده با همسران خود همکاری می‌کنند، اما آمار نشان داده است که حتی در این خانواده‌ها نیز زنان حدود ۵۰ درصد بیش‌تر از مردان از اعضای خانواده مراقبت می‌کنند.

درشرایط قرنطینه ومراقبت از افراد مبتلا به کووید 19 زنان مسئولیت بیشتری برای مراقبت ازبیماران را به دوش می کشند .واین موضوع حجم کار خانم ها را افزایش می دهد. رسیدگی به بیمار مبتلا، ضد عفونی کردن مداوم محیط ووسایل شخص مبتلا، توجه به تغذیه ی فرد مبتلا وسایر افراد خانواده ، خرید مایحتاج خانواده در شرایطی که پدرخانواده مبتلا به بیماری است ، رسیدگی به دروس فرزندان دانش آموز، حفظ نشاط درخانواده ، حفظ روابط عاطفی زناشویی ازیکسووهم زمان مراقبت از خود دربرابر ابتلا به بیماری وحضور درمحل کاربرای بانوان کارمند فشار فیزیکی وروانی بسیار زیادی را بر زنان اعمال می کند. وآنان را دربرابر آسیب های روانی از جمله خشونت خانگی وخطر آلوده شدن به ویروس قرار می دهد.

نکته حایز اهمیت این است که قرنطینه برای سرکوب کووید ۱۹ضروری است. با این حال این امکان وجود دارد که  زنان دردام همسران خشن و بد رفتار قرارگیرند. در برخی کشورها، تعداد زنانی که خدمات حمایت کننده را درخواست می کنند، دو برابر شده است.بنابراین باید از طریق رسانه های جمعی آگاهی مردان درمورد مسیولیت هایشان در این دوران ارتقاداده وبه تبیین نقش مشارکتی آنان پرداخته شود.

زنان برای گذار از این دوره سخت زندگی خود نیازمند آگاهی، هشیاری و حمایت همه جانبه در خانواده و جامعه می باشند، 

اگر برای شکست این ویروس جدی هستیم، باید سلامتی و حقوق زنان را، برای رفاه حال خودشان ارتقا بخشیده و از آنان محافظت کنیم تا بتوانند به پیشرفت و محافظت از سلامت دیگران ادامه دهند.