زلزله یکی از مخرب‌ترین مخاطره‌های طبیعی بوده که زیان‌های اجتماعی و اقتصادی زیادی را به انسان رسانده است. انسان همواره با زلزله به عنوان یک تهدید طبیعی روبرو بوده است.

ایران یکی از ۱۰ کشور جهان از نظر وقوع مخاطره‌های طبیعی و حوادث غیر مترقبه است. در بازه زمانی ۱۰۸۰ تا ۲۰۱۰، ایران از ۲۲۹ کشور جهان در رتبه سوم آسیب‌پذیری در برابر مخاطره‌های طبیعی قرار گرفته است. در قرن بیستم، ۱۳۰ زلزله شدید در نقاط مختلف کشور اتفاق افتاده، که با بررسی آمارهای زلزله مشخص شده به‌طور متوسط هر ۵ سال یک‌بار یک زمین‌لرزه با صدمه‌های جانی و مالی شدید در کشور رخ داده است. این زلزله‌های شدید منجر به آثار اقتصادی اجتماعی بلندمدت در کشور شده است. زلزله در ایران در سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۷۰ بیش از ۱۵۰ هزار نفر کشته بر جای گذاشته است.

زلزله بم

زلزله بم یکی از بزرگ‌ترین زلزله‌های ایران بود. زلزله بم در ۵ دی سال ۱۳۸۲ ساعت ۵:۵۶:۲۶ دقیقه بامداد با شدت ۶.۳ ریشتر به وقوع پیوست. بخشی از گسل بم که از کنار شهر بم می‌گذرد در این زلزله فعال شد. در این زلزله، ارگ بم نابود شد و بیش از هفتاد هزارنفر کشته و مجروح شدند.

روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی

روز ۵ دی به مناسبت وقوع زلزله بم روز ملی ایمنی در برابر زلزله نام‌گذاری شده است. روز ملی ایمنی در برابر زلزله به منظور ارتقاء آگاهی عمومی و شاخص‌های ایمنی در برابر زمین لرزه در کشور هرساله برگزار می‌شود. پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله به منظور ضرورت آگاهی و ارتقاء فرهنگ عمومی در برابر زلزله این روز را به عنوان «روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی» نام‌گذاری کرد. نام‌گذاری ۵ دی به عنوان روز ملی ایمنی در برابر زلزله فرصتی را برای برگزاری مانورها و برنامه‌های زلزله فراهم کرده است.

توصیه‌های لازم هنگام وقوع زلزله

یکی از کارهای مهم آن است که خود را آماده کنیم تا در صورت وقوع زلزله، بدانیم باید چه کار کنیم. آماده بودن و دانستن این‌که موقع زلزله چه کاری باید انجام داد، می‌تواند در صورت وقوع زلزله بعدی جان بسیاری از افراد را نجات دهد.

موقع وقوع زلزله قبل از هر چیز آرامش خود را حفظ کنید. ترس و وحشت، سرعت عمل و صحت رفتار شما را کاهش می‌دهد. پس با اعتماد به نفس به سرعت نکات ایمنی را انجام دهید

دوره متوسط یک زمین لرزه زیر ۳۰ ثانیه است اما برای زلزله‌های شدیدتر این زمان می‌تواند به چند دقیقه نیز برسد.

به محض احساس وقوع زلزله، در صورت امکان، اگر ساختمانی یک طبقه است و نزدیک در خروجی هستید، سریعاً از آن خارج شوید و به فضای باز بروید

در صورتی که در ساختمان اداری چندین طبقه یا در مدرسه هستید، هر چه زودتر به زیر میز تحریر پناه ببرید به طرف راه‌های خروجی هجوم نبرید ممکن است همه همین تصمیم را داشته باشند و پلکانها شکسته یا با جمعیت مسدود شده باشند

سعی کنید زیر یک میز پناه بگیرید.

زیر میز محل مناسبی برای پناهگیری است. در کلاس مدرسه زیر میز تحریر خود پناه ببرید.

واحد مدیریت خطر و بلایا 

اگر به میز دسترسی ندارید به کنار دیواری بروید و به آن بچسبید.

اگر خارج از ساختمان هستید، از نزدیک شدن به ساختمانهای بلند، دیوارها و دیگر اشیایی که ممکن است فرو بریزد اجتناب کنید.

اگر داخل ساختمان هستید، مواظب افتادن آجر، لوستر و سایر وسایلی که ممکن است بلغزند یا واژگون شوند، باشید. از پنجره‌ها و آئینه‌ها فاصله بگیرید در صورت احساس خطر به زیر میز، تختخواب، میان چارچوبهای محکم در یا به گوشه‌ای دور از پنجره‌ها پناه ببرید.

سعی کنید تا وقتی تکان‌ها رفع نشده سر جای خود بمانید. سپس در کمال خونسردی و نظم محل را ترک کنید.