طعم تندرستی با مصرف سبزی ها
گروه سبزی ها یکی از گروه های غذایی بسیار مهم در پیگیری،درمان و تامین سلامتی محسوب می شود. مصرف روزانه ۳-۵ واحد توصیه می شود.
هر واحد برابر است با یک عدد سیب زمینی یا گوجه یا پیاز یا خیار متوسط، یک لیوان سبزی بزگی یا نصف لیوان سبزی پخته یا سبزی خرد شده خام مصرف روزانه حداقل ۲۰۰ گرم سبزیجات برای افراد بالغ ضروری است.
سبزیجات منابعی سرشار از ویتامین‌ها، فیبر، آهن و مواد معدنی موردنیاز بدن هستند. در یک رژیم غذایی سالم علاوه بر پروتئین، باید میوه و سبزیجات هم به‌مقدار کافی مصرف کنید.
۱_نمکهای تصفیه شده یددار به دلیل خلوص بالا میزان ید را بهتر و به مدت بیشتری حفظ می نماید.
۲_نمک به مقدار کم مصرف کنید و همان مقدار کم از نوع یددار تصفیه شده باشد.
۳_نمک را در ظروف سر بسته و مات ( دور از نور و رطوبت ) نگهداری کنید و به منظور حفظ ید موجود در نمک ،آن را در آخرین مراحل پخت به غذا اضافه کنید.
۴_مصرف میوه و سبزی از کودکی تبدیل به عادت می شود.
۵_مصرف لبنیات از کوتاه قدی کودکان پیشگیری می کند.
۶_مصرف لبنیات کم چرب خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد.
۷_مصرف لبنیات خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.
۸_ بهترین منبع کلسیم، شیر و لبنیات است.
۹_ نان کامل( نان تهیه شده با آرد سبوس دار) بدلیل محتوای بالای فیبر با کاهش اشتها و ایجاد احساس سیری طولانی مدت به پیشگیری از چاقی و اضافه وزن کمک می کند.
۱۰_مصرف نان کامل ( نان تهیه شده با آرد سبوس دار) بدلیل داشتن فیبر نامحلول حرکات روده را منظم کرده و از ایجاد یبوست پیشگیری می کند.
۱۱_مصرف نان کامل ( نان تهیه شده با آرد سبوس دار ) به دلیل داشتن ویتامین های گروه B باعث کاهش بیماری های روحی و روانی می شود .
۱۲_اضافه وزن و چاقی زمینه ساز ایجاد بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی، سکته و سرطان است.
۱۳_چاقی میتواند دلیل کاهش کیفیت زندگی و مرگ زودرس باشد.
۱۴_ توقف افزایش میزان چاقی برای بهبود سلامت و رفاه همگانی ضروروی است.
ماه خودمراقبتی (۴ تیر ماه لغایت ۳ مرداد ماه)
گنجی به نام سلامتی با کلیدی به نام خود مراقبتی
جرم‌گیری هیچ تاثیر منفی بر مینا و ریشهٔ دندان ندارد.
اگر دندان فردی جرم داشته باشد، باعث می‌شود که بافت‌های نگهدارنده دندان که سلامت ریشه‌های دندان‌ها را تضمین می‌کنند، آسیب ببینند.
جرم باعث تجمع پلاک‌های میکروبی اطراف بافت‌های دندانی می‌شود و به تدریج باعث صدمه به سایر بافت‌های دندان نیز می‌شود.
اگر جرم‌های دندان به مرور روی هم انباشته شود، میکروب‌های جدیدتر راحت‌تر رسوب کرده و تشکیل پلاک میکروبی بر روی جرم‌ها تسریع می‌شود و به سمت تحلیل ریشه دندان پیش می‌رود.
مهم‌ترین وسیله‌ای که برای از بین بردن پلاک میکروبی وجود دارد، مسواک زدن به روش صحیح و با خمیر دندان مناسب است.
جرم‌گیری معمولاً دردناک نیست ولی اگر آستانهٔ تحمل درد بیمار پایین باشد با بی‌حسی انجام می‌شود. جرم‌گیری هیچ اثر منفی بر مینا و ریشه دندان‌ها ندارد.
پرتوهای فرا بنفش خورشید یکی از عوامل عمده خطر برای ایجاد اکثر سرطان های پوست و آب مروارید می باشد. براساس گزارشات ثبت شده، سرطان پوست بعنوان شایعترین سرطان در کشور محسوب می شود.
شاخص پرتوهای فرابنفش(UVI) مقدار پرتوهای فرابنفش خورشیدی را در سطح زمین و اقدامات بهداشتی متناسب با میزان پرتوهای فرابنفش را بیان می کند و جهت محافظت عموم مردم در برابر پرتوهای فرابنفش خورشیدی می باشد که توسط دستگاه های دیجیتال سنجش این پرتوها محاسبه می گردد. با توجه به اینکه قرارگیری در معرض این پرتوها سبب بروز آفتاب سوختگی، پیری پوست، سرطان پوست، آسیب به چشم، آب مروارید و ... می شود لذا انجام اقدامات حفاظتی در کاهش اثرات و مخاطرات بهداشتی آنها بسیار تأثیرگذار است.
♦️توصیه های زیر می تواند در راستای حفظ سلامت عموم مردم موثر باشد:
در ساعات نزدیک ظهر به ویژه از ساعت ۱۱ صبح لغایت ۱۶ عصر، مواجهه با نورخورشید را به حداقل برسانید.
قرار گرفتن در سایه، تنها میزان پرتوهای فرابنفش خورشیدی را کاهش داده اما به صفر نمی رساند، لذا اقدامات حفاظتی فردی (استفاده از کلاه و کرم های ضد آفتاب، عینک و ...) در سایه هم لازم می باشد.
در فضای باز ترجیحاً از کلاه لبه دار که لبه های آن حداقل ۵/۷ سانتی متر می باشد یا با هر وسیله مشابه دیگر جهت حفاظت صورت و گردن، استفاده شود.
در فضای باز حتماً از عینک آفتابی (ضد پرتوهای فرابنفش خورشیدی با فاکتور حفاظتی تا ۴۰۰ نانومتر ) استفاده کنید. استفاده از این عینک ها، پرتوهای فرابنفش را به میزان بسیار قابل توجهی کاهش می دهد.
احتمال ایجاد عوارض در چشم کودکان در مواجهه با پرتوهای فرابنفش خورشیدی، تقریباَ ۱۰ برابر بیشتر از افراد بزرگسال است، که همین امر ضرورت استفاده از عینک آفتابی را برای کودکان بیشتر می کند.
جهت حفاظت پوست در مقابل پرتو خورشیدی، از کرم های ضد آفتاب مناسب مجوز دار استفاده نمایید. (ترجیحاً کرم های ضد آفتاب با حداقل SPF ۱۵ استفاده شود).
حدود ۲۰ دقیقه قبل از بیرون آمدن از منزل، از کرم های ضدآفتاب مناسب استفاده نمایید.
با توجه به عبور پرتوهای فرابنفش خورشید از ابرها، رعایت شرایط حفاظتی در روزهای ابری نیز الزامی بوده و هر دو ساعت یکبار می بایست مجدداً از کرم ضد آفتاب استفاده شود.
اجتناب از برنزه کردن پوست، به صورت طبیعی ( نور خورشید ) و یا مصنوعی احتمال ابتلا به سرطان پوست را کاهش می دهد.
پوشیدن لباس های مناسب (آستین بلند، یقه دار و دارای بافت متراکم) یکی از بهترین روشهای محافظتی در برابر پرتوهای خورشیدی هستند.
"ماه خودمراقبتی (۴ تیرماه لغایت ۳ مرداد ماه) گرامی باد"
برنامه خودمراقبتی
سلامتی و تأمین آن یکی از مقوله هایی است که از دیر باز مورد توجه بشر بوده و دولت ها تلاش می کنند تا شرایطی را فراهم نمایند تا مردم از حداکثر سطح سلامت با توزیعی عادلانه از آن بهره مند شوند. اجرای طرح خودمراقبتی (هر خانه یک پایگاه سلامت) یک اتفاق جدید در نظام سلامت است. نظام سلامت ایران با اجرای طرح شبکه بهداشتی و نظام PHC موفقیت های بزرگی را در کاهش مرگ و میر بیماری های واگیر به دست آورد اما اکنون نیازمند یک تحول جدید با توجه به رفتارها و مسائل جدید نظام سلامت می باشد. لازم است افرادی از بین خود مردم و در خانه های مردم به عنوان خط اول رسیدگی به امور سلامت فعال شوند و مسائل قوم و قبیله ای به کیفیت زندگی و سلامت مردم آسیب نزند. این طرح، باید به زبان ساده برای مردم در همه جای کشور با توجه به ویژگی های فرهنگی، قومی و قبیله ای آموزش های سلامت ارائه شود. نظام شبکه بهداشت و درمان کشور، ابزاری است که تا دورترین روستاها توانسته با مردم ارتباط برقرار کند و این نکته کلیدی و حائز اهمیت ایران است. لازمه این تغییر درنظام سلامت، اجتماع محورشدن خدمات سلامت است. به این ترتیب بعداز ریل گذاری پرونده الکترونیک سلامت، با ایجاد این زیرساخت اجرای طرح "خودمراقبتی(هر خانه یک پایگاه سلامت)" در دستور کار قرار گرفت.
شعار روز جهانی بهداشت سال ۲۰۲۴ با عنوان "سلامت من، حق من"، در سال ۱۴۰۳ اولویت برنامه های آموزش و ارتقای سلامت، ترویج پزشکی خانواده، خودمراقبتی و سبک زندگی سالم و تقویت برنامه های مشارکت مردم و اجتماع، توجه به فرهنگ سلامت جامعه و اولویت قرار دادن محروم ترین اقشار و آسیب پذیرترین و نیازمندترین افراد و گروه ها و افزایش سواد سلامت سفیران سلامت اعلام می گردد.
"خودمراقبتی" شامل اعمالی است اکتسابی، آگاهانه و هدفدار که مردم برای خود، فرزندان و خانواده شان انجام میدهند تا تندرست بمانند، از سلامت جسمی، روانی و اجتماعی خود حفاظت کنند، نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی خود را برآورده سازند، از بیماری ها یا حوادث پیشگیری کنند، بیماریهای مزمن خود را مدیریت کنند و نیز از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان، حفاظت کنند . سلامت حق همه مردم جهان است. انسان ها زمانی می توانند به همه ابعاد سلامت خود دست یابند که از آن آگاه بوده و نقش خود را در دستیابی به اهداف سلامت ایفا کنند. در واقع مشارکت فرد فرد جامعه موجب افزایش سرعت جامعه در دستیابی به اهداف سلامت می شود. این طرح درکل کشور اجرایی و ۲۰میلیون نفر در خانه های مردم به عنوان سفیران سلامت به عنوان حلقه اول خدمات سلامت کشور آموزش ببینند وبا سیستم سلامت کشورمرتبط شوند. این افرادعاشق ترین و دلسوزترین افراد خانواده ها و با سوادترین فرد هر خانواده هستند و بیشتر از بین بانوان و زنان خانواده ها انتخاب می شود و امیدواریم یک حرکت بزرگ و تاریخی در نظام سلامت کشور رقم بخورد. سطح پایه خدمات یعنی برنامه "خودمراقبتی" به درون خانواده ها منتقل شد بنابراین علاوه بر سطوح سه گانه خدمات بهداشتی و درمانی، سطح پایه به نظام سلامت اضافه شد.
هدف اصلی ازاجرای این برنامه، جامعه محور کردن نظام سلامت است ومحتواهای آموزشی در حوزه بهداشت و پیشگیری از بیماری ها به ویژه بیماری های غیرواگیر، کنترل عوامل خطر این بیماری ها، پیشگیری از حوادث و سوانح، درمان و توانبخشی به سفیران یا داوطلبان سلامت ارائه می شود تا این آموزش ها در درون خانواده، نهادینه شود. سفیران سلامت با اصول پیشگیری از بیماری ها واگیر، تغذیه سالم، بازتوانی افراد سالمند و بهبود کیفیت زندگی، کنترل سوختگی یا مثلا سقوط از ارتفاع و درمان های اولیه آشنا شده و تا زمانی که نیروهای حرفه ای و آموزش دیده به بالین افراد نیازمند به خدمات پزشکی برسند، می توانند اقدامات اولیه را انجام دهند.
در شبکه بهداشت ودرمان کشور، همواره مردم محور بوده است وشاهد آن، استفاده از رابطین بهداشت، داوطلبان و سفیران سلامت است اما با اجرای برنامه "خودمراقبتی" مشارکت مردم، نظم جدیدی خواهد گرفت که یکی ازقوی ترین ابزارها و روش ها برای تقویت و عبور از خدمات مراقبت های بهداشتی اولیه به سمت پوشش همگانی سلامت است. با بردن خدمات سلامت به خانه های مردم یک الگوی جدید در ارائه خدمات سلامت به دنیا معرفی خواهد شد. اجرای طرح "خودمراقبتی" نیازمند همکاری های بین بخشی است و باید با استفاده از ظرفیت رسانه ها به خصوص صدا و سیما و شبکه های اجتماعی برای اجرای بهتر آن گام برداریم.
با امید به این که همه مردم کشور ما با مراقبت از سلامت خود عمری طولانی با عزت و همراه با سلامتی و شادابی داشته باشند حتما یک نفر از اعضای خانواده خودرا که از شرایط سنی حداقل ۱۸سال وحداقل سواد کلاس هشتم برخوردار باشد بعنوان سفیر سلامت درمراکز خدمات جامع سلامت، پایگاههای سلامت و خانه های بهداشت محل سکونت خود ثبت نام نمایند تا با آموزش هایی که می گیرند مراقب سلامت خود وخانواده شان باشند.
لازم به ذکر است شهروندان عزیز می توانند با مراجعه به مراکز و پایگاههای سلامت به عنوان سفیر سلامت ثبت نام نموده و توانمندی های لازم را کسب نمایند تا با مهربانی و عشق از سلامت خود ، خانواده و اطرافیان خود مراقبت نمایند و سفیر سلامت خانواده خود شوند. امید است با اجرای این برنامه و جدی گرفتن مشارکت مردم بتوانیم قبل از اینکه درد و بیماری ایجاد شود، از آن پیشگیری کنیم و اگر هم قرار است بخشی از افراد بیمار شوند، در مراحل اولیه مراقبت را انجام دهند تا شاید نیازی برای مراجعه به پزشک هم نباشد و شاهد نهادینه سازی مفهوم مشارکت اجتماعی در اجرای برنامه های سلامت باشیم. پرسنل بهداشتی درمانی نیز در خدمت مردم هستند، مردم میتوانند به تیم سلامت در مراکز، پایگاههای سلامت و خانه های بهداشت مراجعه کنند و مشورتهای سالم زیستن و مراقبتهای اولیه را فرا گیرند.
عاطفه نوبخت
کارشناس آموزش و ارتقاء سلامت
مرکز بهداشت شهرستان اراک
خودمراقبتی یعنی:
۴۰% کاهش مراجعه به پزشک
۱۷% کاهش مراجعه به متخصص
۵۰% کاهش مراجعه به اورژانس
۵۰% کاهش موارد بستری در بیمارستان
۵۰% کاهش در روز های غیبت از کار و تحصیل
همایش گرامیداشت روزجهانی داوطلب باهدف تقدیر از داوطلبین سلامت نمونه و با بیشترین سابقه همکاری، رابطین سلامت ادارات، مربیان آموزشی مراکز سلامت و کارشناسان مسوول جلب مشارکت مردمی و آموزش وارتقای سلامت و همکاران فعال در برنامه های خودمراقبتی وجلب مشارکت مردمی در سالن اجتماعات شهرداری مورخ ۲۷ آذر ماه ۱۴۰۲ برگزارشد.
"شما فقط یک زندگی و فقط یک کبد دارید. هپاتیت می تواند هر دو را ویران کند.
کبد شما هر روز بیش از ۵۰۰ عملکرد حیاتی را بی صدا انجام می دهد تا شما را زنده نگه دارد.
۲۴ جولای مصادف با ۲ مردادماه روز جهانی خودمراقبتی بر تلاشگران عرصه سلامت گرامی باد.
شعار جهانی خود مراقبتی امسال با عنوان "تاب آوری، سازگاری و شکوفایی در شرایط سخت " و شعار ملی "خود مراقبتی، شکوفایی و سلامت خانواده"
هفته خودمراقبتی (۲۷آبان ماه لغایت ۳آذر) با شعار "امسال برای خودمراقبتی از سلامتیت چه قولی به خودت می دهی؟"
-"امسال برای خودمراقبتی از سلامتیت چه قولی به خودت می دهی؟"
-قول سلامتی ات را بنویس و به آن عمل کن.
