چه بخوریم و چه بنوشیم؟

برای پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه، آنچه می‌خورید و می‌نوشید به اندازه چیزهایی که باید از آن‌ها اجتناب کنید اهمیت دارد. به این نکات کلی توجه کنید:

مایعات کافی بنوشید

نوشیدن مایعات به‌ویژه آب، به رقیق شدن موادی که باعث تشکیل سنگ می‌شوند کمک می‌کند. سعی کنید روزانه دست‌کم ۱۲ لیوان آب بنوشید.

مصرف مرکبات را افزایش دهید

میوه‌های مرکباتی و آب آن‌ها به دلیل داشتن سیترات طبیعی می‌توانند به کاهش یا جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کنند. منابع خوب مرکبات شامل لیمو، پرتقال و گریپ‌فروت هستند.

کلسیم (و ویتامین D) کافی دریافت کنید

اگر دریافت کلسیم شما کم باشد، سطح اگزالات در بدن ممکن است افزایش یابد. بهتر است کلسیم مورد نیاز را از طریق غذا تأمین کنید، نه مکمل‌ها؛ زیرا مصرف مکمل‌های کلسیم با افزایش خطر سنگ کلیه ارتباط داشته است.

منابع خوب کلسیم شامل شیر، ماست، پنیر است. منابع گیاهی کلسیم شامل حبوبات، سبزی‌های سبز تیره و دانه‌ها هستند.

اگر طعم شیر گاو را دوست ندارید یا با آن سازگار نیستید، می‌توانید از شیر بدون لاکتوز، شیر سویای غنی‌شده یا شیر بز استفاده کنید.

همچنین هر روز غذاهای حاوی ویتامین D مصرف کنید، زیرا این ویتامین به جذب بهتر کلسیم کمک می‌کند. بسیاری از مواد غذایی با ویتامین D غنی شده‌اند. این ویتامین در ماهی‌های چرب مانند سالمون، قارچ‌ها و پنیر نیز وجود دارد.

غذاها و نوشیدنی‌هایی که باید محدود یا حذف شوند

مصرف نمک را کاهش دهید

سطح بالای سدیم در بدن می‌تواند باعث افزایش دفع کلسیم در ادرار شود و خطر تشکیل سنگ کلیه را بالا ببرد. از اضافه کردن نمک به غذا خودداری کنید و برچسب مواد غذایی فرآوری‌شده را از نظر میزان سدیم بررسی کنید. غذاهای فست‌فودی معمولاً سدیم بالایی دارند، اما غذاهای رستورانی معمولی نیز می‌توانند پرنمک باشند. در صورت امکان، هنگام سفارش غذا درخواست کنید نمک اضافه نشود.

مصرف پروتئین حیوانی را کاهش دهید

بسیاری از منابع پروتئین حیوانی مانند گوشت قرمز، مرغ، سایر طیور و تخم‌مرغ باعث افزایش تولید اسید اوریک می‌شوند. مصرف زیاد پروتئین همچنین میزان سیترات ادرار را کاهش می‌دهد؛ ماده‌ای که نقش مهمی در پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه دارد.

جایگزین‌های مناسب پروتئین حیوانی شامل کینوا، حمص، دانه چیا و ماست یونانی هستند. از آنجا که پروتئین برای سلامت کلی بدن ضروری است، درباره مقدار مناسب مصرف روزانه با پزشک خود مشورت کنید.

مراقب اگزالات‌ها باشید

برخی غذاها حاوی مقدار زیادی اگزالات هستند و می‌توانند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهند. اگر قبلاً سنگ کلیه داشته‌اید، ممکن است لازم باشد مصرف این مواد را کاهش دهید یا به‌طور کامل حذف کنید. اگر در حال پیشگیری هستید، با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود آیا محدود کردن این مواد کافی است یا خیر.

در صورت مصرف غذاهای حاوی اگزالات، حتماً آن‌ها را همراه با یک منبع کلسیم مصرف کنید. این کار باعث می‌شود اگزالات در دستگاه گوارش به کلسیم متصل شود و قبل از رسیدن به کلیه‌ها دفع شود.

غذاهای سرشار از اگزالات شامل موارد زیر هستند:

• شکلات
• چغندر
• مغزها
• چای
• ریواس
• اسفناج
• برگ چغندر
• سیب‌زمینی شیرین

نوشابه‌های کولا ننوشید

از نوشیدنی‌های کولا پرهیز کنید. کولا حاوی فسفات است؛ ماده‌ای که می‌تواند به تشکیل سنگ کلیه کمک کند.

مصرف قند افزوده را کاهش دهید یا حذف کنید

قندهای افزوده، قندها و شربت‌هایی هستند که به غذاها و نوشیدنی‌های فرآوری‌شده اضافه می‌شوند. ساکاروز و فروکتوز افزوده می‌توانند خطر سنگ کلیه را افزایش دهند.

به میزان قند موجود در غذاهای فرآوری‌شده مانند کیک‌ها، نوشابه‌ها، آبمیوه‌ها و حتی برخی میوه‌ها توجه کنید.

نکات کاربردی برای رژیم غذایی سنگ کلیه

داشتن سنگ کلیه خطر ابتلای مجدد را افزایش می‌دهد، مگر اینکه به‌طور فعال برای پیشگیری اقدام کنید. این کار شامل مصرف داروهای تجویزشده و توجه دقیق به رژیم غذایی و نوشیدنی‌هاست.

اگر در حال حاضر سنگ کلیه دارید، پزشک با انجام آزمایش‌های تشخیصی نوع سنگ را مشخص می‌کند و سپس یک برنامه غذایی مناسب برای شما در نظر می‌گیرد.

منبع: Healthline