چکیده ای از زندگینامه امام علی النقی (ع)
 نام : علی
لقب : هادی ، نقی
کنیه : ابوالحسن
نام پدر : محمد ( حضرت امام جواد (ع) )
نام مادر : سمانه مغربیه
تاریخ ولادت : 15 ذی الحجه سال 212 هجری قمری
محل ولادت : مدینه طیبه
مدت عمر شریف : ۴۲ سال

مدت امامت : 33 سال

تعداد فرزندان : 4 پسر و 1 دختر
تاریخ شهادت : 3 ماه رجب سال 254 هجری
علت و نحوه شهادت : طعام زهر آلود
نام قاتل : متوکل عباسی
محل دفن : سامراء

ولادت امام علی النقی (ع)
امام هادی(ع) در روستای صریا که در یک فرسخی مدینه قرار داشت، در روز سه شنبه، نیمه ذی الحجه دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارش نام او را علی نهاد.

پیش از آنکه امام هادی(ع) به امامت برسد، پدرش، امام جواد(ع) در فرصت های مناسب به امامت و جانشینی او تصریح کرده بود. برای مثال، آن هنگام که در سال 220 هجری از مدینه به سوی بغداد می رفت، یکی از یاران حضرت به نام اسماعیل بن مهران پرسید: امام بعد از شما کیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: «امر امامت پس از من به عهده پسرم علی (امام هادی) است».

یکی از کارهای مهم امام هادی(ع) که امامان اهمیت بسیاری به آن می دادند، حفظ خط فکری و فرهنگی تشیع و جلوگیری از ترویج اندیشه های مخالفان بود. این کار به تربیت شاگردان برجسته و تشکیل حوزه علمیه و تدریس فقه و عقاید اصول اسلامی نیاز داشت که در عصر امام باقر و امام صادق(ع) این زمینه به طور گسترده فراهم شد و سپس امامان دیگر حتی در شرایط بسیار سخت آن را تبیین و دنبال کردند.

امام هادی(ع) در این زمینه گام های اساسی و مهمی برداشت و شاگردان برجسته ای چون حضرت عبدالعظیم حسنی، خیران الخادم، این سکّیت اهوازی، ابوهاشم جعفری، حسین بن محمد مدائنی، جعفر بن سهیل و اسماعیل بن مهران را تربیت کرد و شاگردان برجسته پدر و جدش را دور خود گرد آورد و حوزه علمی فعال و پرتلاشی به وجود آورد.

سیمای امام هادی (ع)
امام هادی (ع) ، قامتی متوسط و چهره ای گندم گون داشت .
معروف است که هر آدم غمناک که بر سیمای او می نگریست اندوهش از بین می رفت و دلشاد و خرم می گشت ، او محبوب القلوب و صاحب هیبت بود ، اگر دشمن در راه به وی می رسید بی اختیار فروتن می گشت . هنگام راه رفتن گامها را کوچک بر می داشت، خوش چهره و خوش بوی بود.

نام و القاب امام علی النقی (ع)
نام امام دهم شیعه علی و کنیه اش ابوالحسن می باشد، مشهورترین لقبهای وی نقی و هادی است. گاهی او را نجیب و مرتضی، عالم، ناصح، متقی، امین، طبیب، متوکل می گفتند.

مورخان نوشته اند که امام هادی نخست لقب متوکل را داشت چون این لقب، نام خلیفه عباسی شد نمی خواست هم نام خلیفه جنایتکار شود. لذا لقب متوکل را ترک، و به یارانش سفارش نمود که وی را بدان لقب یاد نکنند، تا مبادا عباسیان گمان بدی درباره او کنند. مشهورترین لقبهای وی نقی بود که به معنی پاک است.