برای افزایش  شانس باروری  و بارداری سالم  و   بدور از پیامدهای نامطلوب ( فشارخون حاملگی ، پراکلامپسی و اکلامپسی ، دیابت بارداری ،  زایمان زودرس ، تولد نوزاد نارس ، تولد نوزاد با وزن کم و....... )  ، به چه نکات تغذیه ای توجه  کنیم ؟

 اولین نکته این هست که بدانیم ، سلامت و تامین موادمغذی  آقا و خانمی که قصد فرزنددار شدن دارند ، ( هر دو )  در  افزایش شانس باروری و بارداری سالم  و در نهایت تولد نوزاد  سالم نقش بسیار دارد.

1. همیشه سعی کنید ، با رعایت یک برنامه غذایی سالم وکافی و فعالیت بدنی مناسب ، وزن خود را در محدوده طبیعی حفظ کنید.
2. در مصرف مواد غذایی پرچرب و انواع  روغن ، اعتدال داشته باشید . چرا که کاهش چربی بدن به کمتر از مقدار ضروری در خانم ها  ، سبب اختلال در تخمک گذاری و باروری می شود. در مقابل افزایش چربی بدن بیش از مقدار مناسب و بروز اضافه وزن و چاقی در هر دو جنس خانم و آقا  ، سبب کاهش شانس باروری خواهد شد.
3. حتما در برنامه غذایی روزانه از ترکیب  موادغذایی پروتئینی حیوانی ( انواع لبنیات ، تخم مرغ ..... )  و گیاهی ( حبوبات به خصوص نخود )  استفاده کنید.
4. لبنیات شامل شیر و محصولات تهیه شده از شیر ( ماست ، دوغ ، پنیر ، کشک ) با  تامین پروتئین با کیفیت برای بدن  ، مواد مغذی دیگری مانند روی ( زینک ) ، کلسیم  ، در حفظ سلامت ، پیشگیری از بیماری ها و حتی افزایش شانس باروری نقش دارند.
5. حبوبات شامل ( انواع لوبیا ، نخود ، عدس ....) یکی از منابع پروتئین گیاهی بسیار خوب هستند که علاوه بر تامین پروتئین ، به دلیل داشتن روی ( زینک ) ، فیبر، منیزیم  و سایر ریزمغذی ها ، می توانند در حفظ سلامت ، پیشگیری از بیماری ها و افزایش شانس باروری  اثرگذار باشند.
6. کاهش استفاده از موادغذایی فرآوری شده ( انواع کنسروها ، محصولات حاوی مواد نگهدارنده و افزودنی .....)  و کاهش استفاده از روغن و چربی ها ی اشباع  و با مقدار ترانس بالا  ، نیز در سلامت باروری  اثرات مفید دارند.
7. افزایش دریافت فیبر در برنامه غذایی روزانه ، از طریق مصرف انواع حبوبات ، نان های سبوسدار و نان کامل ، میوه ها و سبزی های متنوع  نیز در تامین سلامت بدن ، پیشگیری از بیماری ها و افزایش سلامت باروری موثر است.
8. توجه  ویژه و مستمر به  تامین  و حفظ ذخیره بدنی  مواد مغذی مانند  ویتامین های  A  ، C  ، E  ، D ، اسید فولیک ، روی ( زینک ) ، سلنیوم ، کلسیم ، ید ، آهن برای تامین سلامت بدن و افزایش شانس باروری  بسیار ضروری است . می توان با رعایت یک برنامه غذایی سالم ، کافی و متنوع ، مصرف مکمل ها ( مثلا مصرف یک عدد ویتامین D  50 هزار واحدی در ماه ،  مصرف قرص یدوفولیک  قبل از اقدام به بارداری و...... ) در صورت لزوم ، چکاپ دوره ای و اصلاح کمبود ریزمغذی ها ،  از وضعیت تغذیه خود و ذخایر بدنی مواد مغذی مطمئن باشید.
9. دریافت کافئین از قهوه قبل از بارداری در حد مناسب و معتدل ( مثلا روزانه  2 فنجان ) باشد و البته بهتر است که در سه ماهه اول بارداری ، قهوه مصرف نشود.
10. آقایان و خانم ها  به خصوص خانم  که مبتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت ، فشارخون بالا و..... هستند ، قبل از اقدام به بارداری حتما زیر نظر پزشک و مشاور تغذیه ، بیماری خود را کنترل کنند و در دوران بارداری  نیز ، همواره زیر نظر و کنترل باشند.

هانیه اناری – واحد تغذیه  شبکه بهداشت و درمان شهرستان کمیجان  آبان 1402

منبع : مقالات تغذیه و بارداری  و راهنمای تغذیه  دوران بارداری  دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی

 کتاب تغذیه کراوس ( رفرنس درسی دانشجویان رشته علوم تغذیه )