یک دفعه احساس می‌کنید باید ادرار کنید

یکی از علائم شایع مثانه بیش فعال این است که به طور ناگهانی احساس می‌کنید باید فوراً ادرار کنید. همه‌ی ما طی سال‌های کودکی خود یاد گرفته‌ایم چگونه ادرارمان را کنترل کرده و به دستشویی برویم تا مثانه را تخلیه کنیم. با افزایش سن، خصوصاً در خانم‌ها، مثانه تا حدودی خودسر شده و سعی می‌کند از مغز فرمان نبرد. در نتیجه اسپاسم‌ها و انقباض‌های مثانه زمانی که شرایط ادرار کردن وجود ندارد و پذیرفته شده نیست، انجام می‌شود. بارداری و زایمان و پایین آمدن سطح استروژن بعد از یائسگی می‌تواند سبب بیش فعال شدن مثانه در خانم‌ها شود. هر چند بیش فعالی مثانه در سنین بالاتر شایع‌تر است؛ اما نباید آن را بخشی طبیعی از پروسه‌ی افزایش سن بدانید.
 

مکرراً باید به دستشویی بروید

علاوه بر نیاز ناگهانی به ادرار کردن، ممکن است احساس کنید باید مکرراً به دستشویی بروید. این اتفاق دو دلیل دارد: عصب‌های مربوط به اطلاعات حسی، احساس می‌کنند به آن‌ها پیام پُر شدن مثانه ارسال شده، یا اینکه عصب‌هایی که به عضلات مثانه سیگنال می‌فرستند بسیار فعال شده‌اند و عضلات مثانه را منقبض می‌کنند. تکرر ادرار یعنی طی روز، هشت بار یا بیشتر ادرار کردن، یا طی شب دو بار یا بیشتر ادرار کردن.
 

با اینکه احساس می‌کنید خیلی ادرار دارید، اما حجم ادرارتان بسیار کم است

کسی که مثانه بیش فعال دارد، با اینکه احساس می‌کند مدام باید زود به دستشویی برود اما در واقع زیاد ادرار نمی‌کند. ناگهان احساس نیاز به ادرار کردن به این دلیل ایجاد می‌شود که عضلات مثانه شروع به انقباضات غیرارادی می‌کنند، حتی زمانی که حجم ادرار در مثانه کم است. این انقباضات غیرارادی باعث می‌شوند شما احساس کنید مدام باید به سمت دستشویی بدوید. در واقع دیواره‌ی مثانه‌تان نسبت به کمترین مقدار ادرار نیز بسیار حساس شده است. نکته‌ی مهم در این مورد این است که کم بودن حجم ادرار می‌تواند یکی از علامت‌های عفونت مجاری ادراری نیز باشد. تنها راه تشخیص بین مثانه بیش فعال و عفونت مجاری ادراری، آزمایش ادرار است تا بررسی شود در ادرارتان باکتری وجود دارد یا خیر.
 

همین که از دستشویی بیرون می‌آیید احساس می‌کنید باید دوباره به دستشویی برگردید

همین الآن از دستشویی خارج شده‌اید اما باید دوباره به آنجا برگردید! این حالت می‌تواند علامت مثانه بیش فعال باشد. احساس نیاز مکرر به دستشویی رفتن می‌تواند ناراحت‌کننده و اختلال برانگیز باشد اما خوشبختانه راه‌حل‌هایی دارد. گاهی لازم است از مغز و هیجانات خود برای تعلیم دوباره‌ی مثانه‌تان استفاده کنید تا به او یاد بدهید چه مقدار ادرار را می‌تواند قبل از رفتن به دستشویی نگه دارد. تمرینات کف لگن که به نام تمرینات کگل معروف‌اند کمکتان می‌کنند عضلات کف لگن خود را تقویت کنید. در کنار این تمرینات می‌توانید به خودتان آموزش دهید چگونه وقتی احساس کردید ادرار دارید، ادرار کردن را به تأخیر بیندازید. می‌توانید از مدت‌زمان‌های کوتاه برای تأخیر انداختن در تخلیه مثانه شروع کنید، مثلاً پنج تا ده دقیقه، و کم‌کم این مدت زمان را افزایش داده و به سه تا چهار ساعت هم برسانید.

اینکه مجبور باشید مدام فوراً به دستشویی بروید واقعاً دردناک است؛ اما درد بدنی ایجاد نمی‌کند. اگر ادرار کردنتان با درد و سوزش همراه است این می‌تواند نشان‌دهنده‌ی عفونت ادراری، یک عفونت منتقله از راه جنسی، و سنگ کلیه یا مثانه باشد. اگر هر یک از این علامت‌ها را دارید، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. اما اگر این علائم را ندارید احتمالاً دچار مثانه بیش فعال هستید

شب‌ها مکرراً برای دستشویی رفتن بیدار می‌شوید

شب برای دستشویی رفتن از خواب بیدار شدن می‌تواند طبیعی باشد اما اگر خوابتان مکرراً برای دستشویی رفتن به هم بخورد و قطع شود، بر عملکرد ادراکی روز بعدتان اثر خواهد گذاشت. بدخوابی‌های شبانه می‌تواند سبب افسردگی شود.
شاید تصور کنید، مایعات مصرف نکردن قبل از خواب مشکلتان را حل می‌کند، اما به گفته‌ی پزشکان، کاهش مصرف مایعات به طور کلی ایده‌ی خوبی نیست. کاهش مصرف مایعات فقط باعث می‌شود ادرارتان غلیظ‌تر شود که تحریک‌کننده بوده و علائم مثانه بیش فعال را بدتر می‌کند. ضمناً، کلیه‌ها مدام در حال تولید ادرار هستند، حتی اگر شما چیزی ننوشیده باشید. این مسئله خصوصاً شب‌ها وقتی که دراز می‌کشید تا بخوابید پُررنگ‌تر هم می‌شود. وقتی دراز کشیده‌اید، مایعات در بدن شما فرصت بهتری برای برگشتن به سمت قلبتان پیدا می‌کنند، زیرا قلبتان مجبور نیست بر جاذبه زمین غلبه کند.
تکرر ادرار در شب می‌تواند نشان‌دهنده‌ی عوارض دیگری مانند نارسایی احتقانی قلب، آپنه خواب، دیابت یا ضعف عملکرد کلیه نیز باشد. اگر طی شب مدام از خواب بیدار می‌شوید تا دستشویی بروید، به یک اورولوژیست مراجعه کنید.
 

عواملی به صورت تصادفی باعث نشت ادرارتان می‌شوند

نیاز ناگهانی به دستشویی می‌تواند به این معنی باشد که دستشویی بروید در حالی که نیازی ندارید، حتی اگر چند قطره ادرار داشته باشید. مقدار ادراری که نشت می‌کند لزوماً با شدت بیش فعالی مثانه مرتبط نیست. چیزی که بیشتر اهمیت دارد، میزان احساس ناراحتی است که بیمار احساس می‌کند. برخی از خانم‌ها از اینکه از پد بهداشتی استفاده کنند و مقدار زیادی ادرار از بدنشان نشت کند، مشکلی ندارند و احساس ناراحتی نمی‌کنند. اما عده‌ای دیگر حتی با چند قطره نشت ادرار نیز آزرده می‌شوند.
عواملی که می‌توانند سبب نشت ادرار شوند می‌توانند دست زدن به آب یا شنیدن صدای آب، نوشیدن مقدار بسیار کمی آب، قرار گرفتن چند لحظه‌ای در محیطی سرد حتی مثلاً مقابل یخچال فروشگاه قرار گرفتن باشند. برای اینکه متوجه شوید چه عاملی موجب نشت ادرارتان می‌شود، دفترچه‌ای با خود داشته باشید و یادداشت کنید در حال انجام چه کاری بودید که ادرارتان نشت کرد. شاید بتوانید با برنامه‌ریزی کردن زمان دستشویی رفتن‌هایتان، مثانه‌ی خود را دوباره تعلیم دهید. در بچگی یاد گرفتیم که وقتی ادرار داریم چگونه خود را نگه داریم تا به دستشویی برویم. شاید لازم باشد دوباره مغز و مثانه‌تان را آموزش دهید!
 

لزوماً وقتی عطسه و سرفه می‌کنید، نشت ادرار ندارید

شاید تصور کنید دچار مثانه بیش فعال نیستید چون وقتی عطسه و سرفه می‌کنید، ادرارتان بی‌اختیار نشت نمی‌کند اما این‌ها در واقع علامت بیش فعالی مثانه نیستند. بی‌اختیاری ادرار استرسی در واقع نوعی متفاوت از مشکل مثانه است که علت آن، ضعف عضلات کف لگن می‌باشد.
گاهی چند قطره نشت ادرار می‌تواند علامت بی‌اختیاری ادرار استرسی (stress urinary incontinence) باشد. وقتی حرکت می‌کنید، سرفه یا عطسه می‌کنید، از جایتان بلند می‌شوید یا می‌پرید و می‌دوید، به مثانه‌تان فشار یا استرس وارد شده و سبب نشت ادرار می‌شود. اما این امکان هم وجود دارد که هم دچار بی‌اختیاری ادرار که علامتی از مثانه بیش فعال است باشید و هم دچار بی‌اختیاری ادرار استرسی. برخی از خانم‌ها دچار اختلالی به نام بی‌اختیاری ادرار ترکیبی هستند که در آن نشت ادرار هم به حالت ناگهانی روی می‌دهد و هم در زمان فعالیت بدنی. شما باید این علائم را با پزشک در میان بگذارید تا بررسی‌های لازم پزشکی انجام شود.

برخی غذاها و نوشیدنی‌ها علائم مثانه بیش فعال را تشدید می‌کنند

غذاهای تند یا اسیدی، قند، الکل و کافئین همگی می‌توانند تحریک‌کننده باشند، بنابراین ممکن است متوجه شوید علائم مثانه بیش فعالتان بعد از مصرف این مواد غذایی بدتر می‌شود. الکل ادرارآور است و باعث می‌شود ادرار بیشتری توسط کلیه‌ها تصفیه شود در نتیجه تولید ادرار افزایش یافته و علائم مثانه بیش فعال بیشتر احساس خواهد شد.
کافئین هم ادرارآور است و هم با کاستن از آستانه‌ی تحمل مثانه، آن را حساس‌تر می‌کند. برخی از افراد نسبت به مواد غذایی که دیواره‌ی مثانه را تحریک می‌کند، تحمل کمتری دارند. اگر شما هم این نوع حساسیت را دارید، پس باید ببینید چه مواد غذایی باعث تشدید علائمتان می‌شود و از آن‌ها اجتناب کنید. معمولاً فلفل‌های تند، سس گوجه‌فرنگی و حتی آب کرن بری در یک سری از افراد، تحریک‌کننده‌ی مثانه است.
 

درد و سوزش و خون در ادرار ندارید

یک راه دیگر اینکه بفهمید مشکلتان بیش فعالی مثانه است یا چیز دیگر این است که ببینید آیا علاوه بر دیگر علائم گفته شده، درد و سوزش یا خون در ادرارتان دارید یا نه. اینکه مجبور باشید مدام فوراً به دستشویی بروید واقعاً دردناک است؛ اما درد بدنی ایجاد نمی‌کند. اگر ادرار کردنتان با درد و سوزش همراه است این می‌تواند نشان‌دهنده‌ی عفونت ادراری، یک عفونت منتقله از راه جنسی، و سنگ کلیه یا مثانه باشد. اگر هر یک از این علامت‌ها را دارید، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. اما اگر این علائم را ندارید احتمالاً دچار مثانه بیش فعال هستید.

هر جا می‌روید دنبال سرویس بهداشتی هستید

علائم مثانه بیش فعال واقعاً می‌تواند کیفیت زندگی‌تان را تحت تأثیر قرار دهد. شاید مایل نباشید جایی بروید که نمی‌دانید به سرویس بهداشتی دسترسی خواهید داشت یا نه و وقتی هم بیرون هستید، مدام به دنبال سرویس بهداشتی می‌گردید.
اگر دچار مشکلاتی این‌چنینی هستید، با پزشکتان صحبت کنید. خیلی از افرادی که از مثانه بیش‌فعال رنج می‌برند معمولاً خجالت می‌کشند این مسئله را مطرح کنند، اما مثانه بیش فعال درمان دارد و راهکارهای کاملاً طبیعی برای کنترل علائم آن نیز وجود دارند مانند ورزش و تعلیم مثانه. اگر این راهکارها مؤثر نبودند، داروهایی وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را امتحان کنید. اگر سبک زندگی‌تان را تغییر داده‌اید، به دیدار دوستان و آشنایان نمی‌روید، ورزش نمی‌کنید یا به فعالیت‌های مورد علاقه‌تان نمی‌پردازید، پس حتماً باید اقدامی بکنید تا مشکلتان حل شود.