به نقل از روابط عمومی معاونت غذا و دارو اراک، خیلی از افراد در مورد قرص‌های ضدبارداری این‌گونه فکر می‌کنند که این قرص‌ها راهی برای پیشگیری از بارداری‌اند؛ اما واقعیت این است که داروهای ضدبارداری به هر حال دارو هستند و خیلی از خانم‌ها از این داروها به همین دلیل استفاده می‌کنند. به دلیل پیشرفت‌هایی که در علم صورت گرفته، صنایع داروسازی، انواع گوناگونی از داروهای ضدبارداری را تولید کرده‌اند و خانم‌ها می‌توانند یک از این انواع را انتخاب کنند که با شرایطشان سازگارتر است. اما همان‌طور که گفتیم داروهای ضد بارداری به هر حال دارو هستند و وقتی مصرف آن‌ها را شروع می‌کنید، باید انتظار عوارض جانبی آن را نیز داشته باشید.
اکثر داروهای ضد بارداری، هورمون‌هایی را وارد خون می‌کنند. به همین دلیل خیلی از خانم‌ها دچار عوارض جانبی می‌شوند که می‌تواند در هر کسی متفاوت باشد. در این مطلب به چند عارضه‌ی جانبی شایع ناشی از مصرف داروهای ضد بارداری می‌پردازیم و علت آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
 

چرا داروهای ضد بارداری عوارض دارند؟

در حال حاضر، داروهای هورمونی ضد بارداری، مؤثرترین روش پیشگیری از بارداری‌اند. ضمناً این داروهای هورمونی، در کنار کاندوم، متداول‌ترین نوع قرص‌های ضد بارداری در میان خانم‌ها محسوب می‌شوند. موارد زیر در دسته‌ی داروهای ضد بارداری قرار می‌گیرند:

سردرد یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی مصرف داروهای هورمونی ضد بارداری است. اگر معمولاً دچار میگرن می‌شوید، شاید پزشکتان توصیه کند از مصرف داروهای هورمونی ضد بارداری صرف‌نظر کرده و چیز دیگری را جایگزین کنید

. قرص‌های ضد بارداری
. حلقه واژینال
. IUD هورمونی: IUD مسی نیز روشی مؤثر برای پیشگیری از بارداری است اما حاوی هورمون نیست و برای همین عوارض جانبی متفاوتی دارد.
. چسب‌های ضد بارداری
. ایمپلنت‌های زیرپوستی ضد بارداری
. قرص صبح روز بعد
وجود هورمون‌هایی که منشأ بیرونی دارند، دلیل عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای ضد بارداری‌اند. به طور کلی، هر چیزی که به باروری زنان مربوط می‌شود، از جمله سیکل قاعدگی، با هورمون‌های استروژن و پروژسترون تنظیم می‌شود. وقتی هورمون‌هایی با منشأ بیرونی وارد بدن می‌شوند، سنتز هورمونی بدن را به هم می‌ریزند. و به این طریق، سیکل قاعدگی و تخمک‌گذاری بعد از یک دوره مصرف دارو، متوقف می‌شود که نتیجه‌ی آن پیشگیری از بارداری است.
مشکل اینجاست که این هورمون‌ها فقط بر سیستم باروری‌تان اثر نمی‌گذارند. بلکه دیگر قسمت‌های بدن را نیز تغییر می‌دهند، مثلاً سینه‌ها و بافت چربی. بنابراین داروهای هورمونی ضد بارداری کارشان تنها مداخله در باروری نیست؛ بلکه در قسمتی دیگر از بدن نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد.

لکه بینی
لکه بینی یا خونریزی بین دو پریود، یک عارضه‌ی جانبی است که ممکن است خونریزی سبک تا متوسط غیرمنتظره‌ای را بین دو پریود تجربه کنید. طبق مطالعات، این عارضه‌ی جانبی نتیجه‌ی عادت نکردن بدن به قرص ضدبارداری بوده و احتمالاً مدت کوتاهی بعد از شروع مصرف قرص برطرف خواهد شد.
وقتی بدن شما به تغییرات هورمونی عادت کرد، خونریزی نیز متوقف خواهد شد؛ اما اگر خونریزی‌ها سنگین و زیاد شد یا بیشتر از پنج روز طول کشید، باید با پزشکتان این مسئله را مطرح کنید تا علت‌های دیگر خونریزی بررسی شود.

سرگیجه، تهوع و استفراغ
خیلی از خانم‌ها می‌گویند که با شروع مصرف قرص ضد بارداری دچار حالت تهوع و سرگیجه و استفراغ می‌شوند. این واکنش‌ها نیز می‌توانند دلایلی نامرتبط با داروهای ضد بارداری داشته باشند.
مهم است که یادتان باشد در مورد داروهای خوراکی ضد بارداری، استفراغ می‌تواند عملکرد این دارو را دچار اختلال نماید. بنابراین شما باید بدانید چه زمانی لازم است قرص دیگری بخورید. به طور کلی، اگر در عرض دوازده ساعت بعد از مصرف قرص دچار استفراغ شدید، باید قرص دیگری بخورید.

حساس شدن سینه‌ها
همان‌طور که گفتیم هورمون‌های فعال در داروهای ضد بارداری می‌توانند بافت سینه را تحت تأثیر قرار دهند و باعث شوند سینه‌ها حساس شده یا احساس کنید متورم شده‌اند. ضمناً خیلی از خانم‌ها احساس درد در سینه‌ها را به صورت حساس شدن نسبت به لمس توضیح می‌دهند.

سردرد و میگرن
سردرد یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی مصرف داروهای هورمونی ضد بارداری است. اگر معمولاً دچار میگرن می‌شوید، شاید پزشکتان توصیه کند از مصرف داروهای هورمونی ضد بارداری صرف‌نظر کرده و چیز دیگری را جایگزین کنید.
دلیل این سردردها، نوسانات در سطح استروژن است که می‌تواند بر یک سری از مواد شیمیایی که اغلب مرتبط با این علامت‌اند اثر بگذارد. بنابراین شاید شما مجبور شوید طی سیکل قاعدگی خود دارویی برای سردردهایتان مصرف کنید، یا اگر خیلی ناراحت‌کننده‌اند شاید بهتر باشد کلاً از مصرف داروهای هورمونی ضد بارداری خودداری کنید.

افزایش وزن
افزایش وزن یکی از ضد و نقیض‌ترین عوارض جانبی داروهای هورمونی ضد بارداری است، اما به نظر می‌رسد هیچ افزایش واقعی در توده بدنی رخ نمی‌دهد. به عبارتی دیگر، شما چربی جمع نمی‌کنید.
دلیل محتمل‌تر این است که شما دچار احتباس مایعات می‌شوید. این قضیه خصوصاً در شروع مصرف داروهای ضد بارداری مشهودتر است و به همین دلیل است که از عوارض جانبی شروع مصرف این داروها تلقی می‌شود. به مرور زمان، تعادل الکترولیت‌های بدن تثبیت شده و بدنتان دیگر مایعات احتباس نخواهد کرد.

نوسانات خلقی
برخی از خانم‌ها ممکن است با مصرف داروهای هورمونی ضد بارداری دچار نوسانات خلقی شوند. به عبارت دیگر این خانم‌ها احساس می‌کنند دچار ثبات هیجانی نیستند و می‌توانند بیشتر در معرض افسردگی یا دیگر اختلالات خلقی قرار بگیرند.
محققان همچنان در حال مطالعه روی ارتباط بین قرص ضد بارداری و افسردگی هستند. مطالعات پیشین نشان می‌دهند که این اثر جزئی بوده و به احتمال زیاد بعد از ده سال یا بیشتر مصرف قرص بروز می‌کند.

توقف پریود
آمنوره یا توقف پریود به فقدان سیکل قاعدگی در زمانی که انتظار دارید پریود شوید گفته می‌شود. این عارضه نیز مانند لکه بینی و خونریزی از عوارض معمول داروهای هورمونی ضد بارداری است که به به‌هم خوردن تعادل هورمون‌ها ربط داده می‌شود.
واقعیت این است که غیر از قرص ضد بارداری خیلی از فاکتورها می‌توانند بر پریودتان اثر بگذارند. استرس، رژیم غذایی و ورزش نیز فاکتورهایی مؤثر در پریود می‌باشند. اما اگر پریود نشدید باید یک تست بارداری نیز بدهید تا مطمئن شوید.

از دست دادن میل جنسی
انواعی از بیماری‌ها می‌توانند تمایل جنسی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. این احتمال نیز وجود دارد که داروهای هورمونی ضد بارداری سبب کاهش میل جنسی شوند هر چند که البته تنها فاکتور نیستند.
طبق پژوهش‌ها، کاهش میل جنسی بیشتر در مورد چسب‌های ضد بارداری و ایمپلنت ضد بارداری مشاهده می‌شوند تا در مورد دیگر روش‌های هورمونی ضد بارداری. اما به سختی می‌تواند دیگر متغیرهایی را که می‌توانند منجر به کاهش میل جنسی شوند از این عامل جدا کرد.

تغییر ترشحات واژینال
یکی دیگر از عوارض شایع مصرف هورمون‌های ضد بارداری، تغییر ترشحات واژینال است. ترشحات واژینال نتیجه‌ی تغییرات هورمونی بدن و تغییر در میکروبیوم واژن است.
این تغییر به ندرت علامت بیماری است. در واقع خانم‌ها وقتی که یک روش جدید هورمونی ضد بارداری را شروع می‌کنند باید طی تمام دوره‌ی مصرف دارو، انتظار این تغییرات ترشحات را داشته باشند. حتی انتظار می‌رود که این تغییر رخ بدهد و طی مصرف داروی هورمونی حفظ شود.

کنترل بارداری با وجود عوارضی که دارد بی‌خطر است

داروهای هورمونی ضد بارداری، روشی مؤثر و بی‌ضرر برای پیشگیری از بارداری‌اند؛ اما این بدان معنی نیست که هیچ عارضه‌ی جانبی ندارند.
بنابراین شما باید همیشه هر سؤالی که در مورد مصرف داروهای ضد بارداری دارید از پزشک خود بپرسید. پزشک کمکتان می‌کند شیوه‌ی ضد بارداری مناسب خود و شرایطتان را انتخاب نمایید. هر خانمی این حق را دارد که روشی را انتخاب کند که برای سبک زندگی او مناسب‌ترین است و کمترین ریسک عوارض را دارد.

منبع: تبیان