به نقل از روابط عمومی معاونت غذا و دارو اراک، دسته بندی مصرف قرص‌های لاغری بر اساس تشخیص نوع بیماری یا مشکل افراد صورت می‌گیرد. برخی از انواع قرص‌ها سوخت و ساز را بالا برده و برخی دیگر از قرص‌ها جذب غذا یا حتی اشتها را کاهش می‌دهند با این حال مصرف هر کدام از این قرص‌ها به شرایط جسمی فرد بستگی دارد. فردی که ذاتا کم اشتها است نباید از قرص‌های لاغری استفاده کند، زیرا ممکن است دچار کمبود ویتامین‌های ضروری بدن شود.

مصرف بی رویه این قرص‌ها ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی نظیر دل درد و سوء هاضمه شود که اغلب موقتی است و با قطع مصرف، برطرف می‌شود.

به طور کلی قرص‌های چربی سوز اغلب دارای کافئین هستند، که باعث می شوند تولید گرما در بدن و افدرین که باعث افزایش اکسیژن به خون می‌شود، افزایش پیدا کند . این دو ماده از دلایل افزایش کالری در بدن هستند. این دارو‌ها به علت کاهش وزن سریع به مقدار زیادی استفاده می‌شوند و بعضی از افراد پاسخ خوبی به این دسته از قرص‌ها نمی‌دهند به همین دلیل مصرف خودسرانه آن‌ها به ویژه برای افراد مبتلا به بیماری‌های خاص توصیه نمی‌شود.

تعداد زیادی از این قرص ها حاوی مواد مخدری هستند که با وجود کاهش اشتها و وزن، اثرات زیانباری مانند مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی را در پی دارند. این دارو‌ها با تاثیر بر جذب چربی‌های موجود در مواد خوراکی موجب کاهش کالری و در نهایت کاهش وزن می‌شوند، البته اخیرا مشخص شده مصرف طولانی مدت این دارو‌ها باعث چرب شدن کبد می‌شود؛ بنابراین لازم است تهیه و مصرف این قرص ها حتما توسط پزشک یا متخصص تغذیه تایید شود تا از عوارض احتمالی آن بر کبد جلوگیری شود.

قرص‌هایی که با کاهش جذب روده‌ای و افزایش دفع موجب کاهش وزن می‌شوند، فرد را در معرض کمبود ویتامین‌های ضروری بدن که توسط روده جذب می‌شوند، قرار می‌دهند؛ بنابراین تشخیص نوع قرص و میزان استفاده از آن به عهده متخصص تغذیه است و باید بعد از معاینه و بررسی چک آپ کامل فرد صورت بگیرد.

افراد مجاز به مصرف داروهای چاقی و لاغری را بشناسید 

نرگس جوزدانی مشاور تغذیه و رژیم درمانی اظهار کرد: به طور کلی فقط افرادی که شاخص توده بدنی(BMI) آن‌ها بالای ۳۰ بوده و فاکتور‌هایی مانند چربی خون، دیابت، فشار خون بالا، اختلالات قلبی و عروقی، داشته باشند، مجاز به استفاده از دارو‌های چاقی و لاغری هستند، زیرا مبتلایان به این بیماری‌های زمینه‌ای مجبور هستند که سریع‌تر وزن خود را کاهش دهند.

او ادامه داد: طبق بررسی‌های انجام شده استفاده از این دارو‌ها تنها ۵ تا ۸ درصد سرعت روند لاغری را در فرد افزایش می‌دهد؛ بنابراین دارو‌های چاقی و لاغری در کاهش و افزایش وزن خیلی موثر نیستند. طول مدت استفاده از این دارو‌ها هم نکته دیگری است که باید به آن توجه شود. این دارو‌ها باید حداکثر تا ۶ ماه استفاده شوند و پس از آن فرد باید مصرف دارو را قطع کند و به رژیم غذایی روزانه خود ادامه دهد.

جوزدانی گفت: استفاده طولانی مدت از دارو‌های لاغری می‌تواند جذب ویتامین‌های محلول در چربی را کاهش دهد که این مورد از عوارض جانبی استفاده از دارو‌های چاقی و لاغری است. دارو‌های لاغری به ۳ دسته کلی افزایش دهنده متابولیسم، کاهش دهنده اشتها و مختل کننده جذب، تقسیم بندی می‌شوند که برخی از این دارو‌ها یکی از این سه ویژگی یا هر سه مورد را دارند.

او افزود: قرص‌های کافئین دار یکی از دارو‌های لاغری است، که با مکانیسم افزایش متابولیسم عمل می‌کنند، از عوارض این قرص‌های لاغری کافئین دار می‌توان به افزایش فشار خون، تپش قلب، تعریق، سردرد، لرزش و بی خوابی اشاره کرد.

او گفت: سرعت کاهش وزن در افرادی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند با مصرف دارو‌های لاغری، افزایش می‌یابد که این مورد منجر به افزایش سرعت آزاد سازی چربی‌ها در بدنشان شده و به بیماری کبد دچار می‌شوند، یا اگر از قبل به این عارضه مبتلا بودند کبد چرب در آن‌ها تشدید می‌شود.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی اظهار کرد: متاسفانه برخی افراد تصور می‌کنند که دارو‌های لاغری گیاهی عوارضی برای آن‌ها ندارد، اما امروزه ثابت شده است که دارو‌های گیاهی که حاوی کرفس هستند با داروی مورد استفاده برای کم کاری تیروئید تداخل دارند، بنابراین دارو‌های گیاهی لاغری را هم نباید خودسرانه مصرف کرد. بعضی از دارو‌های روانپزشکی هم که در درمان پرخوری استفاده می‌شوند، روی کاهش وزن اثر می‌گذارند. این دارو‌ها استرس و افسردگی فرد را درمان می‌کنند و به دنبال همین موضوع باعث کاهش اشتهای فرد هم می‌شوند.

اثرات سوء قرص‌های چاقی و لاغری بر سلامت بدن

او افزود: به طور کلی مصرف دارو‌های چاقی و لاغری در دوران بارداری، شیر دهی و هم چنین برای افراد زیر ۱۸ سال پیشنهاد نمی‌شود، بنابراین باید دارو‌های چاقی و لاغری با مجوز وزارت بهداشت از داروخانه‌ها تهیه و زیر نظر پزشک و متخصص تغذیه مصرف شوند.

چاقی منشا بسیاری از بیماری هاست

کورش صمدپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: چاقی و اضافه وزن منشا بسیاری از بیماری ها هستند، بنابراین به عنوان یکی از عمده‌ترین مشکلات کشور‌ها و جوامع شناخته شده است. به همین دلیل خیلی از افراد سعی در کاهش وزن، برای رسیدن به تناسب اندام و افزایش سلامتی، دارند.

او ادامه داد: بسیاری از این دارو‌ها حاوی مواد مخدر هستند و علی رغم اینکه باعث کاهش وزن و اشتها نمی‌شوند اثرات مخربی مانند بی قراری، بی خوابی و همچنین وابستگی شدید به این دارو‌ها را در فرد به وجود می‌آورند، بنابراین افراد باید حتما توجه کنند که دارو‌های لاغری را به هیچ عنوان از مراکز غیر مجاز تهیه نکنند.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در خصوص اینکه این قرص‌ها به افزایش یا کاهش وزن کمک می‌کنند یا خیر؟ بیان کرد: به طور کلی وقتی صحبت از کاهش وزن و اشتها می‌شود، بهترین راهکار رعایت رژیم غذایی اصولی و ورزش است در خیلی از موارد این روش‌ها پاسخگو هستند، اما گاهی اوقات متخصصین تغذیه در کنار این روش‌ها دارو‌هایی را تجویز می‌کنند که این دارو‌ها فقط مناسب همان فرد است.

صمدپور گفت: خیلی از افراد تصور می‌کنند که با تهیه دارو‌های چاقی و لاغری و بدون رعایت رژیم غذایی می‌توانند وزن خود را کاهش دهند، اما این روش کاملا غلط است. فردی که تصمیم بر لاغر شدن دارد باید سبک زندگی و رژیم غذایی خود را اصلاح کند و اگر بیماری‌های زمینه‌ای یا چاقی دارد، آن را درمان کند.

منبع: باشگاه خبرنگاران