به نقل از روابط عمومی معاونت غذا و دارو اراک فدکتر ژیلا محسنی معاون امور دارویی معاونت غذا و دارو اراک بیان کرد: الگوهای مختلف مصرف نادرست دارو شامل خوددرمانی، استفاده از داروهای باقی مانده از درمان قبلی و یا گرفتن دارو از دوستان و آشنایان است. خوددرمانی به معنای انتخاب و استفاده از دارو برای درمان علائم و بیماری ها برمبنای تشخیص فردی و یا قطع یا ادامه مصرف داروهای تجویز شده قبلی به علت بیماری های راجعه یا مزمن می باشد.

دکتر محسنی ادامه داد: مصرف خودسرانه دارو پیامدهای نامناسبی از قبیل مصرف دوز نامناسب، نادرست یا غیر ضروری دارو را به دنبال داشته و موجب افزایش باکتری های مقاوم و گسترش مقاومت به آنتی بیوتیک می شود. همچنین شایع بودن مصرف خودسرانه دارو در بین اقشار تحصیل کرده می تواند موجب رواج مصرف خودسرانه دارو و خود درمانی در میان مردم عادی گردد، چرا که احتمال الگو برداری از افراد تحصیل کرده در سطح جامعه بیشتر از سایر اقشارمی باشد.

عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی تشریح کرد: لذا لازم است برنامه هایی در سطح دانشگاه ها جهت برگزاری کارگاه ها وگفتمان های علمی طراحی شود تا قشر تحصیل کرده این آگاهی را کسب کنند که مصرف خود سرانه دارو به خصوص آنتی بیوتیک می تواند عوارض جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. احساس عدم نیاز به مراجعه به پزشک در زمان وقوع بیماری در افراد نیز، نیازمند بررسی های ویژه و انجام مداخلات لازم می باشد. همچنین مطالعات بیشتر در زمینه تاثیر ویژگی های شخصیتی و ابعاد روانی بر مصرف خودسرانه دارو توصیه می شود. از آنجا که مصرف ناصحیح این دارو رواج پیدا کرده، وزرای بهداشت به سازمان بهداشت جهانی تعهد داده‌اند که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را به شکل جدی کنترل کنند، چرا که مصرف غلط آنتی‌بیوتیک‌ها حتی می‌تواند بر سلامت نسل آینده نیز اثرگذار باشد و باید جلوی خوددرمانی و مصرف خودسرانه دارو گرفته شود. در این زمینه نمی‌توان فقط  مصرف کننده را مقصر دانست؛ داروخانه‌ها نیز طبق درخواست مشتری اقدام به ارائه دارو به او می‌کنند که این روند بسیار اشتباهی بوده و ممکنست با اجرایی شدن نسخه الکترونیک سلامت، این قبیل تخلفات کمتر دیده شود. همچنین نقش پزشکان نیز هنگام تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها بسیار مهم است؛ یک پزشک باید پس از طرح حداقل ۱۰ سوال تخصصی به این نتیجه برسد که باید آنتی‌بیوتیک تجویز کند یا خیرولی متاسفانه امروزه شرکت‌های دارویی در سراسر جهان تبلیغات هنگفتی  در جهت  ورود محصولات جدید به بازار انجام می دهند. آنتی‌بیوتیک‌ها نیز هر ۱۰ الی ۱۵ سال یکبار ممکن است نوع جدیدی از آنها وارد بازار شود. پس همین موضوع بر اهمیت وجود گایدلاین‌هایی برای مصرف صحیح آنتی‌بیوتیک را نشان می‌دهد.

معاون امور دارویی معاونت افزود: پیشگیری از عفونت بیمارستانی نیز با رعایت کامل اصولی که اکنون در تمام بیمارستان ها دستورالعمل و آیین نامه های فراوانی دارند مخصوصا در بخش های ICU ، NICU و دیالیز قابل پیشگیری می باشد و می تواند از بسیاری از مشکلات و مقاومت هایی که در بیمارستان ها به وجود می آید جلوگیری نماید.

دکتر محسنی ادامه داد: آزمایشگاه همواره نقش مهمی در تشخیص میکروب ها و نظارت بر درمان آن ها ایفا کرده است، نقش آزمایشگاهها جداسازی عامل میکروبی، تعیین هویت گونه و ارزیابی حساسیت دارویی ایزوله های جدا شده می باشد. در هزاره جدید، توانایی شبکه آزمایشگاهی تأثیر مستقیم بر روی موفقیت برنامه کنترل مقاومت میکروبی دارد. در کشورهای توسعه یافته با استفاده از فن آوری های جدید فرآیند تشخیص سریع، شناسایی و آزمونهای حساسیت به مواد دارویی میکروب ها  با سرعت بالایی انجام می گیرد. در مقابل، بسیاری از کشورهای درحال توسعه که میزان بالایی از موارد میکروبی را دارند، کماکان در تلاش برای دستیابی به روشهای مناسب میکروسکوپی و کشت هستند که در این کشورها نادر و یا موجود نمی باشد. امروزه مطالعات متعددی در تلاش برای توسعه و معرفی روشهای تشخیصی مدرن در کشورهای درحال توسعه در حال انجام گرفتن میباشد. اغلب مطالعات، نیاز به کارکنان به خوبی آموزش دیده، سیستمهای مدیریت کیفیت و سایر پیش نیازها و پشتیبانی استانداردهای عملی انجام روشهای تشخیصی را در کشورهای درحال توسعه می طلبد که اغلب نادید گرفته می شود. هنگامیکه عدم اعتماد و اعتبار کافی در مورد کیفیت نتایج آزمایشگاهی وجود دارد، پزشکان به چشم پوشی از خدمات آزمایشگاهی موجود و استفاده از تشخیص و درمان تجربی بیماری های میکروبی ادامه می دهند وعـدم تشخیص صحیح میکروب است که سبب شکست در درمان شده و راه را برای گسترش مقاومت میکروبی فراهم می سازد.

این داروساز گفت: در بسیاری از کشورها در مورد باقیمانده سموم یا آنتی بیوتیک ها در فرآورده‌های غذایی، قوانین بسیار سخت‌گیرانه‌ای وجود دارد چراکه مصرف نادرست و بیش‌ از اندازه از آنها در مزارع دام و طیور، مقاومت‌ در برابر آنتی بیوتیک ها در انسان را بیشتر می‌کند. آنتی بیوتیک ها مهم ترین دسته داروهایی هستند که مصارف انسانی و غیر انسانی دارند، بر اساس گزارش WHO   بیش از نیمی از آنتی بیوتیک های تولید شده در سطح جهان به طور غیر انسانی مصرف می شوند؛ مصارف غیر انسانی آنتی بیوتیک ها شامل: دامپزشکی، کشاورزی، پرورش آبزیان و بعنوان محرک رشد در تولید دام و طیور می باشند. آنتی بیوتیک هایی که در دامپزشکی مصرف می شوند عیناً همان آنتی بیوتیک هایی هستند که در پزشکی استفاده می گردند و بهمین دلیل مقاومت میکروبی یکی از عوارض مهم مصرف آنهاست. بطور کلی آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماریها، پیشگیری از بروز بیماریها و تحریک رشد در مزارع حیوانی استفاده می شوند. سازمان جهانی بهداشت و سایر مراجع معتبر جهان اعم از FDA و EU استفاده غیر انسانی آنتی بیوتیک ها را در تغذیه دام ها به عنوان محرک رشد منع نموده است. کاربرد آنتی بیوتیکها در این موارد، باقیمانده هایی را در محصولات آماده برای عرضه در پی خواهد داشت که این مسئله ایمنی مواد غذایی با منشاء دامی مثل شیر، گوشت و تخم مرغ را کا هش داده و سلامت مصرف کنندگان را به خطر خواهد انداخت. اگر استفاده از داروها برای درمان و یا پیشگیری در مزارع حیوانی ضروری باشد می بایست دوره منع مصرف رعایت گردد تا میزان باقیمانده های آن قابل اغماز و یا غیر قابل تشخیص باشند. این ممنوعیت ها موجب شده پرورش‌دهنده ها و سازمان‌های تولیدکننده به‌جای استفاده از محرک‌های رشد شیمیایی از ترکیبات و داروهای طبیعی استفاده کنند.

انتهای پیام/

رسول غفاری