روابط عمومی معاونت غذا و دارو اراک در پیامی نوشت: این روزها اخبار جعلی راجع به ویروس کرونا بسرعت در اینترنت پخش می‌شوند و کارشناسان از مردم می‌خواهند "بهداشت اطلاعات" را رعایت کنند. با چنین اخباری باید چه کنیم؟

فکر کنید
همه می‌خواهند به خانواده و دوستان خود کمک و آنها را مطلع کنند بنابراین وقتی خبر یا اطلاعات تازه‌ای به دستشان می‌رسد، چه با ایمیل، اینستاگرام، واتس‌اپ، توییتر یا فیس‌بوک، بسرعت آن را برای اطرافیان می‌فرستند ولی کارشناسان می‌گویند اولین کار برای جلوگیری از پخش اخبار جعلی این است که لحظه‌ای دست نگاه دارید و فکر کنید. اگر به خبر شک دارید، آن را بیشتر بررسی کنید.

منبع خبر را بررسی کنید
قبل از فرستادن خبر برای دیگران، منبع آن را بررسی کنید. اگر منبع خبر "دوست دوستتان" یا "همسایه فامیل همکارتان" است، نمی‌تواند خبر خیلی موثقی باشد. بتازگی تحقیقی انجام شده که نشان می‌دهد یک یادداشت اینترنتی را که "عموی کسی که فوق لیسانس دارد" نوشته بود، با چه سرعت زیادی در اینترنت پخش شده است. بعضی از اطلاعات این نوشته درست بود، مثلا برای کاهش شیوع ویروس دست خود را بیشتر بشویید ولی اطلاعات دیگر آن می‌توانست گمراه‌کننده باشد؛ ادعاهای بی اساسی مثل روش‌های تشخیص این بیماری.

کلر میلن، معاون سردبیر "فول فکت"، نهادی بریتانیایی برای بررسی صلاحیت اخبار، می‌گوید: "نهادهای بهداشت عمومی مثل سازمان بهداشت جهانی و مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها در آمریکا و بهداشت و درمان همگانی بریتانیا ( NHS) موثق‌ترین منابع اطلاعات هستند".

کارشناسان هم می‌توانند اشتباه کنند ولی از فامیل دور یک فرد غریبه در واتس‌اپ قابل‌اطمینان‌ترند.

شاید این خبر جعلی باشد
خبر می‌تواند غلط انداز باشد. جعل حساب‌های کاربری مقامات و نهادها، از جمله وب‌سایت‌های رسمی غیرممکن نیست. اسکرین‌شات را هم می‌شود تغییر داد تا به نظر برسد منبع آن اطلاعات، قابل اعتماد است.

وب‌سایت‌ها و حساب‌های کاربری را بررسی کنید. اگر براحتی نمی‌توانید در باره آنها اطلاعات پیدا کنید، ممکن است جعلی باشند. اگر یک پست، ویدیو یا لینک به نظرتان مشکوک می‌رسد، احتمالا حدس شما درست است.

کلر میلن می‌گوید فونت‌های ناهمسان از نشانه‌هایی است که یک پست یا نوشته می‌تواند جعلی باشد.

اگر از صحت چیزی مطمئن نیستید، به اشتراک نگذارید
اخباری را که مطمئن نیستید درستند، برای بقیه نفرستید. با این کار شاید به جای نفع، ضرر برسانید. وقتی چیری را همرسان می‌کنید اگر شک و شبهه‌ای دارید، بوضوح ذکر کنید. توجه داشته باشید که عکس‌ها ومطالبی که به اشتراک می گذارید ممکن است دستکاری شوند.

هر نکته را جداگانه بررسی کنید
در واتس‌اپ یک فایل صوتی در گردش است که در آن کسی می‌گوید اطلاعاتی را از طرف "دوست همکارش" نقل می‌کند که در بیمارستان کار می‌کند. این فایل را ده‌ها نفر از سراسر دنیا برای بی‌بی‌سی فرستادند. ولی این فایل شامل (ترکیبی از) اطلاعات درست و نادرست است. وقتی لیست طولانی از اطلاعات به دستتان می رسد به راحتی می شود تمام مطالب آن را باور کرد به خصوص وقتی یکی از موارد آن مثل "شستن دست" درست باشد. ولی این اتفاق همیشه نمی افتد.

مواظب پست‌های احساساتی باشید
مطالبی که بسرعت در اینترنت پخش می‌شوند معمولا باعث ترس، عصبانیت، اضطراب یا شادی می‌شوند. کلر واردل از "فرست درفت"، نهادی که به خبرنگاران کمک می‌کند با اطلاعات نادرست اینترنتی مقابله کنند می‌گوید: "یکی از بزرگترین عوامل زیاد شدن اخبار جعلی ترس است. درخواست‌ها‌ برای انجام دادن فوری چیزی، برای افزایش اضطراب طراحی شده‌اند. پس مواظب باشید. مردم می‌خواهند اطرافیانشان سالم باشند و وقتی مطلبی را با عنوان 'نکاتی برای پیشگیری از ویروس ' یا 'استفاده از مکمل سلامتی ' می‌‌بینند، می‌خواهند هر طور شده به آنها کمک کنند."

آیا سوگیری دارید؟
قبل از همرسانی هر چیز، به این فکر کنید که آیا از صحت آن اطمینان دارید یا فقط با آن موافقید.

کارل میلر، مدیر تحقیقات مرکز تحلیل رسانه‌های اجتماعی در اندیشکده دیموز می‌گوید: "ما به احتمال زیاد پست‌هایی را به اشتراک می‌گذاریم که به باورهایمان نزدیک است. زمانی که پر از عصبانیت می‌شویم آسیب‌پذیر و احساساتی هستیم. این همان وقتی است که باید بیشتر مراقب فعالیتمان در اینترنت باشیم."